11
norm moralnych czy prawnych, istniejącym kryzysem gospodarczym itp. zjawiskami;
d) pamiętać o tym, że każdy problem społeczny ulega przeobrażeniom i powoduje przeróżne konsekwencje, rzutując swoiście na kształtowanie się życia społecznego i świadomość ludzi13.
Hipoteza jest to „określony domysł naukowy oparty na uogólnieniach dotychczasowych rezultatów poznawczych (...)”14.
Hipoteza w diagnostycznych badaniach społecznych powstaje poprzez:
a) wysnuwanie wniosku hipotetycznego z istniejącej teorii;
b) „odkrywanie” hipotezy poprzez uogólnienie zabranych danych zawartych np. w sprawozdaniach statystycznych;
c) swoiste „wczuwanie się” badającego w określone sytuacje społeczne, czyli wysnuwanie przez niego wniosków w oparciu o własne doświadczenia życiowe i wykorzystywanie umiejętności tworzenia własnych domysłów.15
Inspiracją dla zainteresowania się pomocą postpenitencjarną i sformułowania poniższych pytań był często dyskutowany na łamach pism i rozważany przez prawników problem wykonywania kary pozbawienia wolności oraz roli pomocy postpenitencjarnej16. Pytanie, które postawiłem sobie przy formułowaniu problemu brzmiało: „jakie czynniki o-prócz osobowościowych i związanych z wykonaniem kary pozbawienia wolności wpływają, na niedostatki resocjalizacji skazanych?”. Jest to pytanie bardzo ogólne i jak wynika z koncepcji dotyczących recydywy, zmienną, która należy uwzględnić może być środowisko skazanego.
Pytanie to spowodowało moje zainteresowanie sytuacją skazanego po odbyciu kary, a między innymi refleksje nad pomocą postpenitencjarną, która powinna stanowić czynnik zmniejszający rozmiar recydywy. A ponieważ pomoc ta realizowana jest w formie obligatoryjnej i fakultatywnej, zatem skazani powinni wiedzieć o tym, jakiej pomocy mogą oczekiwać i do jakich instytucji należy się po nią zwrócić.
W przeprowadzonych badaniach starałem się też znaleźć odpowiedź na pytanie: jakie są społeczno-ekonomiczne aspekty funkcjonowania systemu postpenitencjarnego w województwie świętokrzyskim? Chciałem bowiem ustalić to, czy istnieje jakaś regionalna
13 Tamże, s. 51-52.
14 Tamże s. 55.
15 Tamże.
16 Zob. M. Dębicki, Polityka więzienna, Gazeta Wyborcza nr 115, wydanie A z dnia 19/05/1994 str.2.