Prace teoretyczne i doświadczalne rozróżniane są ze względu na ich cel i metodę doj-ścia do mego wyjście od znanych faktów lub próbę poznania nowych.
Prace teoretyczne to takie, w których autor opierając się na faktach już znanych, a więc wynikach swoich lub (częściej) cudzych prac badawczych, w szerokim sensie doświadczal-nych, zmierza do ustalenia natury pewnych zjawisk, do logicznego uporządkowania twier-dzeń, rozumowań i wniosków. Prace takie prowadzą do sformułowania nowych problemów naukowych, do organizacj nowych prac badawczych, a przez to - do nowych odkryć. Dzięki uporządkowaniu w pracy teoretycznej wielu składników wiedzy powstaje teoria naukowa dotycząca pewnego zjawiska; tym różni się od pracy syntetycznej, gdzie nacisk położony jest na przedstawienie wysiłków uczonych. Niekiedy nazywa się tak prace o charakterze abstrak-cyjnym i rozważeniowym, nie oparte na wynikach badań doświadczalnych; nie każda jednak z tych prac kończy się teorią naukową.
Prace doświadczalne wykonywane są w sposób eksperymentalny; prowadzą do pozna-nia pewnych prawidłowości w badanych zjawiskach. Nie należy do takich prac prosty opis zaobserwowanego stanu rzeczy.
Ze względu na sposób wykonania rozróżnia się prace indywidualne i prace zbiorowe.
Prace indywidualne to na przykład prace promocyjne - prace naukowe i prace doktor-skie, także, wcześniej, prace zaliczeniowe na studiach. Praca naukowa ma charakter indywi-dualny wtenczas, gdy ogół czynności związany z rozpoczęciem i przeprowadzeniem badań, z opracowaniem materiałów i z pisemnym przedstawieniem wyników wykonała jedna osoba7 Prace zbiorowe to prace naukowe wykonywane przez więcej niż jedną osobę