plik


Zaburzenia osobowo[ci Osobowo[ mo|na okre[li jako charakterystyczn dla danej osoby konfiguracj wzorcw zachowaD obserwowanych w codziennym |yciu, ktre stanowi okre[lon caBo[, s zwykle stabilne i przewidywalne. Zaburzenia osobowo[ci rozpoznaje si, gdy ten oglny wzorzec wykracza znacznie poza zakres r|norodnych zachowaD obserwowanych u wikszo[ci ludzi, a cechy osobowo[ci staj si sztywne i utrudniaj przystosowanie, co zakBca prawidBowe funkcjonowanie czBowieka i jest zrdBem zBego samopoczucia. Epidemiologia " Czsto[ wystpowania z.o. ocenia si na 6-9%, chocia| mo|e by wy|sza, do 15%; " Osobowo[ dyssocjalna wystpuje u ok. 3% populacji i jest 3  10 x czstsza u m|czyzn ni| u kobiet, a w[rd wizniw odsetek ten wynosi a| 20  70%; " Swoiste zaburzenia osobowo[ci wystpuj u ok. 2,1  18% populacji, ale nieco cz[ciej u ludzi mBodych i m|czyzn. " R|ne postacie zaburzeD osobowo[ci wystpuj u 5  8% wszystkich pacjentw zgBaszajcych si do lekarzy r|nych specjalno[ci " W[rd p-tw hospitalizowanych w oddziaBach psychiatrycznych chorzy z zaburzeniami osobowo[ci stanowi 7,4  50%. Etiopatogeneza zaburzenia osobowo[ci: " Zwykle z.o. ujawniaj si w ok. dorastania lub we wczesnej mBodo[ci, a czasami mo|na je ju| zaobserwowa w dzieciDstwie. Tak wczesn zapowiedzi jest pojawienie si zaburzeD temperamentu. " Z.o. maj etiologi wieloczynnikow. " W niektrych przypadkach z.o. oczywist przyczyn s uwarunkowania biologiczne: % czynniki genetyczne [wsk. zgodno[ci z.o. u bliznit jednojajowych jest wysoki] % urazy okoBoporodowe % neuroinfekcje % urazy gBowy " Dysfunkcje mzgu, ktre mog wiza si z z.o., zwBaszcza z osobowo[ci dyssocjaln, s raczej minimalne. W wywiadzie u pacjentw z z.o. czsto stwierdza si indywidualne trudno[ci w ok. rozwojowym, kryzysy w rodzinie (molestowanie seksualne, maltretowanie, kazirodztwo, niepeBna rodzina, [mier jednego z rodzicw itp.). " U niektrych pacjentw z z.o. stwierdza si cechy biologiczne innych zaburzeD np. w zab. obsesyjno  kompulsyjnych osobowo[ci obserwuje si skrcenie latencji fazy snu REM oraz nieprawidBow reakcj na test hamowania deksametazonem " Cechy impulsywno[ci wi| si z podwy|szonym st|eniem testosteronu " W osobowo[ci schizoidalnej stwierdza si niskie st|enie oksydazy monoaminowej w pBytkach krwi " Impulsywno[ i agresywno[ w zachowaniu oraz skBonno[ do tendencji samobjczych obserwowana jest u osb z niskim st|eniem kw. hydroksyindolooctowego W niektrych z.o. w zapisie EEG obserwuje si zwikszon aktywno[ fal wolnych. 1 z 9 Specyficzne zab. osobowo[ci, mieszane i inne z.o., trwaBe zmiany osobowo[ci " Wg klasyfikacji ICD-10 do tego typu stanw zalicza si gBbokie i utrwalone wzorce zachowaD, przejawiajce si maBo elastycznymi reakcjami na r|norodne sytuacje indywidualne i spoBeczne zachowaniem skrajnym, albo znaczco odmiennym w porwnaniu z przecitnym w danym [rodowisku kulturowym sposobem spostrzegania, my[lenia i odczuwania, a w szczeglno[ci odnoszenia si do innych osb " S one czsto, ale nie zawsze zwizane z r|nego stopnia subiektywnym cierpieniem (distresem) oraz trudno[ciami w funkcjonowaniu spoBecznym i osigniciach |yciowych. " Z.o. r|ni si od zmian osobowo[ci: czasem trwania i sposobem powstawania. " Zaburzenia osobowo[ci  s to st. rozwojowe, ujawniajce si w dzieciDstwie lub w ok. dojrzewania i trwaj w ok. dojrzaBo[ci. " Zmiany osobowo[ci  pojawiaj si czsto ju| w ok. dojrzaBo[ci, wystpujc po ci|kim stresie, w syt. niezaspokojenia potrzeb przez [rodowisko, po ci|kich zab. psychicznych lub po chorobie czy uszkodzeniu mzgu. Osobowo[ paranoiczna " Osobowo[ paranoiczna  czsto[ wystpowania 0,5  2,5%, cz[ciej u m|czyzn " W zaburzeniach paranoicznych osobowo[ci obserwuje si skBonno[ do przypisywania innym zBych interakcji. Osoby takie s podejrzliwe i nieufne, czsto wrogo nastawione do innych, dra|liwe, Batwo reagujce gniewem, patologicznie zazdro[ni, uparcie zbierajcy dowody niesprawiedliwo[ci wobec siebie, czsto procesujcy si przed sdem, dziwacy. Rozpoznanie i objawy: " nadmierna wra|liwo[ na niepowodzenia i odrzucenie " tendencja do dBugotrwaBego prze|ywania przykro[ci, np. niewybaczanie krzywd, niesprawiedliwo[ci czy lekcewa|enia " podejrzliwo[ i staBa tendencja do znieksztaBcania codziennych do[wiadczeD poprzez bBdne ujmowanie obojtnych lub przyjaznych dziaBaD otoczenia, jako dziaBaD wrogich lub pogardliwych " prowokujce do konfliktw, sztywne poczucie wBasnych praw, niewspBmierne do sytuacji " nawracajce, nieuzasadnione podejrzenia dotyczce wierno[ci seksualnej partnera " tendencja do nadmiernego przeceniania wBasnego znaczenia, wyra|ajce si utrwalon postaw ksobn " pochBonicie nie potwierdzonymi  spiskowymi wyja[nieniami wydarzeD " cz[ciej wystpuje u krewnych osb chorych na schizofreni lub zaburzenia urojeniowe " potwierdzono wpByw czynnika genetycznego Leczenie " Farmakoterapia: niekiedy konieczne s maBe dawki neuroleptykw (np. olanzapina 2,5 mg) w przypadku nasilonego lku anksjolityki (np. 0,5 mg klonazepamu) " Psychoterapia terapeuta powinien zachowywa si wobec p-ta: uczciwie, |yczliwie i profesjonalnie. Zwykle stosuje si psychoterapi podtrzymujc: zwracajc uwag 2 z 9 na zachowanie otwarto[ci, konsekwencji, unikania |artw. Nale|y wzmacnia zdrow cz[ ego. Przedstawia mo|na alternatywne wyja[nienia, ale bez konfrontacji. Osobowo[ schizoidalna " Czsto[ wystpowania o.s. ok. 7,5% populacji. " W schizoidalnych zaburzeniach osobowo[ci pacjenci prowadz samotniczy tryb |ycia, nie odczuwaj potrzeby kontaktw z innymi osobami. Osoby te wybieraj zawody wymagajce samodzielnego dziaBania. Czuj si skrpowani w kontaktach z innymi osobami, unikaj nawet kontaktu wzrokowego. Afekt u tych p-tw czsto jest sztywny lub okazuj  chBd emocjonalny . Pytani, zwykle udzielaj krtkich odpowiedzi, s pow[cigliwi i nie anga|uj si w codzienne wydarzenia i problemy innych osb. Ich aktywno[ seksualna ogranicza si najcz[ciej do fantazji. M|czyzni czsto pozostaj samotni, kobiety niekiedy biernie zgadzaj si na maB|eDstwo. " cz[ciej wystpuje u krewnych osb chorych na schizofreni " cz[ciej wystpuje u m|czyzn ni| u kobiet (2 : 1) " mo|liwy jest udziaB czynnikw genetycznych " czsto w ok. rozwojowym stwierdza si zaburzone relacje w rodzinie " mo|liwe s powikBania w postaci wystpienia schizofrenii, zaburzeD urojeniowych, czy te| innych psychoz lub depresji. " brak lub znikome dziaBania sBu|ce przyjemno[ci "  chBd emocjonalny , wycofanie si lub spBycenie uczuciowo[ci, ograniczona zdolno[ wyra|ania przyjaznych, ciepBych uczu lub gniewu wobec innych " brak zainteresowania i reakcji na pochwaBy, jak i na krytyk " znikome zainteresowanie sprawami seksu z innymi osobami, preferowanie samotnictwa " silna skBonno[ do fantazjowania i introspekcji " brak bliskich przyjaciB " brak wra|liwo[ci wobec obowizujcych norm i konwencji spoBecznych Leczenie Farmakoterapia: u niektrych p-tw skuteczne s leki p/depresyjne, [r. psychostymulujce, lub maBe dawki neuroleptykw. Psychoterapia stosuje si techn. podtrzymujce, koncentrujce si na problemach relacji z innymi osobami, lku przed blisko[ci oraz ksztaBtujc umiejtno[ rozpoznawania emocji. Zaleca si psychoterapi grupow. Osobowo[ dyssocjalna " Czsto[ wystpowania u 3% m|czyzn, wg niektrych do 7% i u 1% kobiet. " Zaburzenia dyssocjalne osobowo[ci charakteryzuj si zachowaniami niedostosowanymi do norm spoBecznych i nieliczeniem si z prawami innych osb. " Osoby te mog wykazywa jednocze[nie  cechy psychopatyczne i  mask zdrowia psychicznego . " Mog manipulowa i jednocze[nie sprawia wra|enie godnych zaufania " Czsto dopuszczaj si dziaBaD przestpczych lub nieuczciwo[ci " W |yciu czsto stosuj przemoc i skBonno[ do zachowaD gwaBtownych oraz tendencje do zncania si nad wspBmaB|onkiem i dziemi. " Obserwuje si u nich zaburzenia kontroli impulsw niezdolno[ do planowania " Wykazuj charakterystyczny brak wra|liwo[ci na potrzeby i uczucia innych osb. 3 z 9 Charakterystyka dyssocjalnych zaburzeD osobowo[ci " Wystpowanie zachowania antyspoBecznego nie stanowi wystarczajcej przesBanki dla wnioskowania o dyssocjalnym zab. Osobowo[ci. " Zachowania antyspoBeczne [wiadcz o zaburzeniu osobowo[ci wtedy, gdy speBnione zostan dwa podstawowe kryteria % musz by one dBugotrwaBe (pocztek przed ukoDcz. 15 r.|.) % musz wystpowa co najmniej 4 spo[rd nastpujcych przejaww zachowania antyspoBecznego: % nierwne postpy w szkole lub pracy % brak odpowiedzialno[ci % Bamanie prawa % kradzie|, strczycielstwo, prostytucja, handel narkotykami lub skazanie z powodu innych przestpstw % niezdolno[ do trwaBego zwizku z partnerem seksualnym % powtarzajce si akty agresji % zagra|ajca innym ludziom brawura % chroniczne kBamstwo. " O dyssocjalnych zaburzeniach osobowo[ci mwimy, gdy dana osoba przejawia trwaBe zachowania antyspoBeczne, pojawiajce si ju| w wieku dorastania i trwajce w wieku dorosBym. kryteria diagnostyczne dyssocjalnych zaburzeD osobowo[ci A) Utrwalony wzorzec zachowaD cechujcy si lekcewa|eniem lub Bamaniem praw innych osb wystpujcy od 15 r.|. Obecno[ co najmniej trzech z wym. ni|ej kryteriw potwierdza rozpoznanie: 1. niemo|no[ podporzdkowania si normom spoBecznym oraz nie przestrzeganie obowizujcego prawa, na co wskazuj wielokrotnie dokonywane czyny, ktre mog by podstaw aresztowania 2. nieszczero[, powtarzajce si kBamstwa, oszukiwanie w celu osignicia korzy[ci lub wBasnej przyjemno[ci 3. impulsywno[ i niezdolno[ planowania 4. agresywno[ wyra|ajca si czstym udziaBem w bjkach i napadach 5. lekkomy[lne lekcewa|enie bezpieczeDstwa wBasnego i innych osb 6. cigBy brak odpowiedzialno[ci, wyra|ajcy si niezdolno[ci do utrzymania staBej pracy lub wywizywania si ze zobowizaD finansowych 7. brak poczucia winy, obojtno[ lub usprawiedliwianie zBego traktowania lub okradania innych osb. B) Osoba musi mie co najmniej 18 lat C) Stwierdza si zaburzenia zachowania rozpoczynajce si przed 15 r.|. D) Zachowania antyspoBeczne nie pojawiaj si wyBcznie w przebiegu schizofrenii lub epizodu maniakalnego E) Czste s dra|liwo[ i agresywno[ F) Sposobem na |ycie s oszustwa i nieodpowiedzialno[. Etiologia dyssocjalne zaburzeD osobowo[ci: " Potwierdzony udziaB czynnika genetycznego " Czsto stwierdza si uszkodzenie lub dysfunkcj mzgu (uraz okoBoporodowy, urazy gBowy lub neuroinfekcje) 4 z 9 " Powszechne s przypadki porzucenia przez rodzicw lub molestowania w dzieciDstwie. Istotnym czynnikiem mo|e by czste stosowanie przez rodzicw nieuzasadnionych i surowych kar. Patofizjologia Impulsywno[ jest przewa|nie nastpstwem uszkodzenia lub dysfunkcji pBata czoBowego mzgu (wskazuj na to badania pozytronowej tomografii emisyjnej) Tak|e uszkodzenie ciaBa migdaBowatego lub innych struktur pBata skroniowego mzgu predysponuje do zachowaD gwaBtownych Zapis EEG mo|e by nieprawidBowy Przebieg i rokowanie " Czsto wyrazna poprawa nastpuje po ok. wczesnej dorosBo[ci lub w wieku [rednim " Konsekwencjami zaburzenia mog by: [mier z powodu pobicia, samobjstwo, urazy ciaBa, uzale|nienie od substancji psychoaktywnych, konflikty z prawem, zaburzenia depresyjne. Leczenie " Leczenie jest czsto trudne, je[li nie niemo|liwe " W oddziale osoby te mog sprawia wra|enie czarujcych, jednocze[nie manipulujc otoczeniem, lub te| mog odrzuca zaoferowane leczenie. " Niekiedy pomaga dBugoterminowa hospitalizacja i udziaB w spoBeczno[ci terapeutycznej. " Niekiedy skuteczna jest psychoterapia behawioralna. " Korzystna mo|e by psychoterapia grupowa. " Przy zaburzonej kontroli impulsw mo|na stosowa leki p/padaczkowe, sole kw. walproinowego 500  1000 mg stabilizujce nastrj lub wglan litu 300  600 mg. Osobowo[ chwiejna emocjonalnie " Czsto[ wystpowania ok. 2%, cz[ciej u kobiet. " S to zaburzenia osobowo[ci z wyrazn tendencj do dziaBaD impulsywnych bez uwzgldniania ich konsekwencji oraz niestabilno[ci emocjonaln. " Wybuchy gwaBtownego gniewu czsto prowadz do zachowaD gwaBtownych i s czsto wyzwalane przez krytyk lub przeciwdziaBanie wobec zachowaD impulsywnych ze strony otoczenia. DWIE ODMIANY TYCH ZABURZEC Typ impulsywny Typ borderline dominuje niestabilno[ emocjonalna wystpuj cechy niestabil. emocjonalnej brak kontroli dziaBaD impulsywnych zaburzony obraz samego siebie, wBasnych celw i wewn. preferencji seksualnych czste gwaBtowne wybuchy emocjonalne staBe uczucie pustki wewntrznej - skBonno[ do wchodzenia w intensywne i niestabilne zw. emocjonalne prowadzce do kryzysw powtarzajce si grozby popeBniane samobjstwa lub samookaleczenia 5 z 9 Osobowo[ histrioniczna " Czsto[ wystpowania 2  3%, cz[ciej u kobiet. " Zachowuj si w sposb zwracajcy uwag otoczenia, udramatyzowany, przesadnie wyra|aj swoje emocje. " Prawdopodobna etiologia  trudno[ci interpersonalne we wczesnym okresie rozwoju byBy rozwizywane dramatycznie. Wzorem mgB by  chBodny i surowy ojciec i uwodzicielska matka. " Na osobowo[ histrioniczn mog nakBada si zaburzenia somatyzacyjne, konwersyjne, dyssocjacyjne, seksualne, nastroju oraz nadu|ywanie alkoholu. " Czsto obserwuje si nieprawidBow identyfikacj z rodzicem tej samej pBci oraz ambiwalencj i uwodzicielsko[ w zwizku z rodzicem pBci przeciwnej. " Mog wspBwystpowa takie cechy jak: egocentryzm, staBe pragnienie bycia docenianym, wra|liwo[ na urazy emocjonalne, staBe stosowanie manipulacji dla osignicia wBasnych celw. Kryteria diagnostyczne histrionicznych zaburzeD osobowo[ci A). Utrwalony wzorzec zachowaD cechujcych si nadmiern emocjonalno[ci i skupieniem na sobie uwagi otoczenia. Rozpoczyna si w ok. wczesnej dorosBo[ci i obecny jest w r|nych sytuacjach. Wystpowanie co najmniej 5-ciu z wymienionych ni|ej kryteriw potwierdza rozpoznanie: 1. zle si czuje, kiedy nie jest w centrum uwagi 2. w kontaktach z innymi osobami czsto zachowuje si niestosownie, jest seksualnie uwodzicielski lub prowokujcy 3. przejawia du| zmienno[ i powierzchowno[ w ekspresji emocji 4. wykorzystuje mj wygld zewntrzny, aby stale zwraca na siebie uwag 5. wypowiada si barwnie i wyrazi[cie, lecz oglnikowo 6. dramatyzuje siebie, teatralizuje, przejawia przesadn ekspresj emocji 7. jest podatny na sugesti 8. uwa|a zwizki z innymi osobami za bardziej intymne ni| s w rzeczywisto[ci. LECZENIE Stosuje si psychoterapi indywidualn, zorientowan na uzyskanie wgldu lub podtrzymujc; Niekiedy pomocna jest psychoanaliza Dodatkowo mo|na podawa leki: zwykle w krtkotrwaBych zaburzeniach emocjonalnych podaje si anksjolityki. Osobowo[ anankastyczna " Zaburzenie osobowo[ci cechujce si perfekcjonizmem, zdyscyplinowaniem oraz brakiem elastyczno[ci. " Pacjenci nadmiernie przestrzegaj zasad, przepisw, reguB. " Powszechn cech jest nieustpliwo[ i upr. " Czstym problemem jest niezdecydowanie, zwBaszcza gdy decyzja musi by podejmowana intuicyjnie. Epidemiologia: Cz[ciej wystpuje u m|czyzn, ni| u kobiet 2:1. Prawdopodobnie wystpuje rodzinnie. Przebieg i rokowanie: P-t mo|e dobrze funkcjonowa w sytuacjach wymagajcych pracy metodycznej lub 6 z 9 koncentrujcej si na szczegBach. {ycie osobiste pacjenta jest zwykle zubo|one. WspBwystpowa mog zaburzenia lkowe, depresyjne lub somatyzacyjne. kryteria diagnostyczne histrionicznych zaburzeD osobowo[ci A. Utrwalony wzorzec zachowaD cechujcych si nadmiernym zdyscyplinowaniem, perfekcjonizmem oraz potrzeb kontroli, kosztem elastyczno[ci, otwarto[ci i skuteczno[ci. Rozpoczynaj si w ok. wczesnej dorosBo[ci i wystpuje w r|nych sytuacjach. SpeBnienie co najmniej czterech z wym. /ni|ej kryteriw potwierdza rozpoznanie: " pochBonicie szczegBami, zasadami, wykazami, kolejno[ci, planami lub organizacj danej dziaBalno[ci, |e podstawowy cel dziaBania zostaje zagubiony; " przejawianie perfekcjonizmu, ktry utrudnia wykonanie zadania; " przesadne po[wicenie si pracy i koncentrowanie si na wydajno[ci, rezygnacj z czasu wolnego i kontaktw towarzyskich " niemo|no[ pozbywania si rzeczy zu|ytych i bezwarto[ciowych " brak umiejtno[ci przekazywania zadaD lub pracy innym osobom, je|eli nie zobowi| si one wykona prac w dokBadnie zalecony sposb; " okazywanie skpstwa w wydatkach na siebie i innych; " przejawianie sztywno[ci i uporu. LECZENIE: psychoterapia indywidualna, podtrzymujca lub ukierunkowana na uzyskanie wgldu. Zalecana jest te| psychoterapia grupowa. Farmakoterapia  anksjolityki lub leki p/ depresyjne SSRI, klomipramina. Osobowo[ lkliwa (unikajca) " Na obraz kliniczny skBadaj si takie cechy jak: niezwykBa nie[miaBo[, unikanie spotkaD towarzyskich i osamotnienie, przesadna wra|liwo[ na krytyk, niska samoocena, lk przed ocen siebie przez otoczenie, b. silna potrzeba wizi uczuciowej z innymi. Epidemiologia: zaburzenie to wystpuje u 0,05  1% populacji oglnej. " Etiologia: w[rd prawdopodobnych czynnikw etiologicznych wymienia si jawne odrzucenie przez rodzicw, nadopiekuDczo[ lub cechy lkowe rodzicw. Przebieg i rokowanie: osoba taka najlepiej funkcjonuje w bezpiecznym [rodowisku. Na te zaburzenia osobowo[ci mog nakBada si fobia spoBeczna, zaburzenia nastroju. kryteria diagnostyczne zaburzeD osobowo[ci typu unikajcego A. Utrwalony wzorzec zachowaD charakteryzujcy si spoBecznym zahamowaniem, poczuciem niedostosowania oraz nadwra|liwo[ci na negatywn ocen. Rozpoczyna si w ok. wczesnej dorosBo[ci. SpeBnienie co najmniej czterech z n/wym. kryteriw potwierdza rozpoznanie: 1. unikanie aktywno[ci zawodowej wymagajcej wielu kontaktw z innymi osobami; 2. niechtne anga|owanie si w zwizki z innymi osobami, je[li nie ma pewno[ci, |e jest przez nich akceptowany; 3. okazywanie pow[cigliwo[ci w kontaktach intymnych; 4. nadmierna obawa przed krytyk lub odrzuceniem; 5. poczucie niedostosowania w nowych sytuacjach spoBecznych; 6. postrzeganie siebie jako osoby spoBecznie niedostosowanej, nieatrakcyjnej i gorszej od innych; 7. niechtne podejmowanie ryzyka. LECZENIE: psychoterapie indywidualna, podtrzymujca lub ukierunkowana na uzyskanie wgldu. Psychoterapia grupowa. Farmakoterapia: anksjolityki, lub SSRI (sertralina 50-100 7 z 9 mg), leki -adrenolityczne (propranolol 20  80 mg 3xdz.). Osobowo[ zale|na Zaburzenie to charakteryzuje si niezwykB ulegBo[ci, bierno[ci i niesamodzielno[ci, niepewno[ci siebie, pesymizmem, przesadn wra|liwo[ci; Pacjenci podporzdkowuj swoje potrzeby potrzebom innych osb, pozwalaj im podejmowa za siebie wa|ne decyzje. Mog tolerowa zwizki partnerskie, w ktrych s wykorzystywani. Epidemiologia Zaburzenie to cz[ciej wystpuje u kobiet ni| m|czyzn. Jest czste i stanowi 2,5% wszystkich zaburzeD. Przebieg i rokowanie: Przebieg jest zr|nicowany. Po utracie bliskiej osoby mo|e wystpi depresja. Osoby te mog mie trudno[ci z podjciem decyzji zerwania patologicznego zwizku. kryteria diagnostyczne zaburzeD osobowo[ci typu zale|nego A. Utrwalona i nadmierna potrzeba opieki, ktra prowadzi do ulegBo[ci i silnego przywizania oraz lku przed separacj. Ujawnia si w okresie wczesnej dorosBo[ci. Stwierdzenie co najmniej piciu z wym./n. kryteriw potwierdza rozpoznanie: 1. pacjenci bez uciekania si do cigBych porad i zapewnieD ze strony innych osb maj trudno[ci z podejmowaniem decyzji; 2. chc, |eby inne osoby braBy odpowiedzialno[ za wikszo[ wa|nych spraw w |yciu; 3. maj trudno[ci z wyra|aniem odmiennego zdania z obawy przed utrat ewentualnego wsparcia lub aprobaty ze strony innych osb; 4. maj trudno[ci z podejmowaniem zadaD lub wykonywaniem czego[ samodzielnie 5. zabiegaj, aby zyska opiek i wsparcie innych osb; 6. w samotno[ci czuj si niepewnie i bezradnie z obawy, |e nie poradz sobie; 7. w przypadku rozpadu zwizku partnerskiego usilnie poszukuj nowego jako zrdBa opieki i wsparcia; 8. odczuwaj nieuzasadnione obawy przed porzuceniem przez partnera i konieczno[ci radzenia sobie samemu. LECZENIE: psychoterapia indywidualna, podtrzymujca lub ukierunkowana na uzyskanie wgldu. Terapie indywidualna, trening asertywno[ci, terapia rodzinna oraz terapia grupowa. Farmakoterapia  anksjolityki w leczeniu okre[lonych objaww oraz SSRI, (sertralina) w leczeniu zaburzeD lkowych i depresyjnych. Podsumowanie Zaburzenia osobowo[ci to w gruncie rzeczy zaburzenia w zakresie cech, czyli zaburzenia znajdujce wyraz w skBonno[ci jednostki do spostrzegania otoczenia i reagowania naD w sposb oglny i nieprzystosowany. Samo pojcie z.o. zakBada, |e ludzie zachowuj si podobnie w rozmaitych sytuacjach. Ze wszystkich z.o. najobszerniej badano dyssocjalne zab. osob. Z punktu widzenia klinicznego charakteryzuje si ono zachowaniem antyspoBecznym bez wystarczajcej motywacji, ubstwem emocjonalnym oraz ra|cym brakiem sumienia i wstydu. Pojawiaj si w dzieciDstwie lub na pocztku ok. dorastania, przybierajc form wagarw, drobnych kradzie|y i innych przejaww Bamania prawa. Osoby z dyssocjalnymi zab. osob. czsto pochodz z rodzin zaniedbujcych je emocjonalnie w dzieciDstwie i majcych zBe warunki ekonomiczne. Istniej te| pewne dane wskazujce, |e zachowania antyspoBeczne uwarunkowane s genetycznie. PozostaBe zab. osob. uwypuklaj jak[ rzucajc si w oczy cech osobowo[ci. Takie 8 z 9 cechy jak: paranoidalno[, zale|no[, lkliwo[ czy anankastyczno[ s na tyle dominujce , |e uzasadniaj diagnoz. 9 z 9

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
ZABURZENIA OSOBOWOSCI z grupy C
KW2 Zaburzenia osobowosci
ZABURZENIA OSOBOWOŚCI TYPU BORDERLINE, A ZESPÓŁ UZALEŻNIENIA OD ALKOHOLU
Wykład 2 Zaburzenia osobowości SWPS 2008
Zaburzenia osobowości
ZDROWIE PSYCHICZNE zaburzenia osobowosci 11 materialy tryb zgodnosci
Zaburzenia osobowo ci SWPS 2014 [tryb zgodno ci]
Mord Psychologia I Psychiatria Zaburzenia Osobowości

więcej podobnych podstron