9134300905

Kultura

Maria Przychodzińska

Edukacyjne aspekty wielości zjawisk współczesnej kultury muzycznej (3). Muzyka „łatwiej piękna" w obszarze zainteresowań pedagogicznych

Jest to trzecia część cyklu, w którym Maria Przychodzińska omawia najważniejsze - według niej - aktualne problemy edukacji muzycznej; poszukuje tego, co w dobie obecnych przemian społecznych i kulturowych istotne i wartościowe dla edukacji muzycznej. Tym razem autorka skupia się na muzyce, którą umownie nazywa „łatwiej piękną". Termin ten wprowadza zamiast określenia„muzyka popularna", jej zdaniem bowiem wskazuje on na najbardziej konstytutywną cechę tej muzyki.

Muzyka „łatwiej piękna"

Muzyka taka istniała w każdej epoce, zaspokajając potrzeby i gusta szerszej społeczności; stanowiła repertuar amatorskiego muzykowania, była słuchana, towarzyszyła zabawie, przeżywaniu radości i lirycznych nastrojów. Wiele z przynależnych jej utworów - tańców, pieśni, utworów do słuchania - wliczonych zostało do oficjalnego nurtu historii muzyki, traktowanej jako histona „wielkiej tradycji”; nieraz zadecydowało o tym formalnie nazwisko kompozytora.

Jeden z nurtów muzyki popularnej, nazwijmy go tradycyjnym, nawiązuje do wzorów muzyki wykształconej. Należące do mego twory w wielu przypadkach trudno jest oddzielić od lżejszych form muzyki „wysokiej”. Melodia niejednej piosenki bywa me mniej piękna niż temat jakiejś symfonii, tyle że nie podlega ona - jak temat większej formy - dalszemu rozwojowi, przekształceniom, rozbudowaniu. Charakterystyczne cechy tej muzyki to rozwinięta tonalna melodia, tonalna harmonia zwykle prosta, niekiedy nawet w słynnych utworach ograniczona do kilku podstawowych akordów, wyraźna rytmika, budowa okresowa - a więc czynniki typowe dla muzyki klasycznej i romantycznej naszego kręgu kulturowego, dostępne dla przeciętnej muzykalności i łatwo wywołujące emocje. Ten rodzaj muzyki nadal ma swych miłośników.

Wiele współcześnie powstających utworów muzycznych tworzy inny nurt, który można by nazwać muzyką popularną o wyższych aspiracjach artystycznych. Noszą one cechy zapożyczane z jednej strony od muzyki popularnej, z drugiej od współczesnej muzyki „wysokiej”. Mniej w nich prostej tonalnośa, odważniejsza jest harmonia, bogatsza rytmika, barwniejsze brzmienie, swobodniejsza forma. Są to piosenki, muzyka taneczna i większe formy, jak np. oratoria. Charakterystyczne w tym nurcie jest też poszukiwanie autor-

http://www.wychmuz.pl

4 Wychowanie Muzyczne 4 2016