10875

„świadomym uznaniem obowiązku społecznego” m.in. poprzez postrzeganie ideałów i norm profesji, zdobywanie dla niego publicznego zrozumienia i uznania, a także np. świadczenia darmowych usług publicznych jako swoistą zapłatę społeczeństwu za przywilej wykształcenia oraz zawodowego statusu. Wickenden wyszczególnił istotne atrybuty, cechujące grupowe życie członków profesji. Zaliczył m.in. do nich: zbiór wiedzy (naukę) oraz sztuki (umiejętności), wspólnie posiadany i wspólnie powiększany. Dalej proces kształcenia oparty o ów zbiór wiedzy oraz sztuki. Normę kwalifikacji osobistych, obejmującą charakter, doświadczenie i poświadczone umiejętności, a następnie normę postępowania opartą na życzliwości, honorze oraz etyce, która stosowana jest w sytuacji kontaktów z klientami oraz współpracownikami. Formalne uznanie statusu np. przez państwo czy klientów, jako podstawę dobrej reputacji. Na końcu znalazła się określona organizacja grupy zawodowej oddana sprawie rozwoju profesji i jej społecznej powinności.¹ Charakterystyka pracownika socjalnego, jego kompetencji i zadań zawodowych znajduje odzwierciedlenie w definicji J. Mikulskiego, według której; „Pracownik socjalny jest specjalistą zajmującym się zawodowo zaspakajaniem potrzeb socjalnych za pomocą metod pracy socjalnej”. Definicja ta zawiera cztery zasadnicze elementy: Pracownik socjalny jest specjalistą od spraw ludzkich. Wykonuje czynności zawodowe, które polegają na rozwiązywaniu problemów socjalnych lub realizacji troski o człowieka. Pracuje on w dziedzinie zaspokajania potrzeb jednostek, małych grup i społeczności. Wykonuje swoje czynności za pomocą następujących metod pracy socjalnej: metody indywidualnego przypadku; metody pracy z grupą; metoda organizowania środowiska.^{2 3} Istnieje wiele prób sformułowania zespołu podstawowych cech, które powinien posiadać pracownik socjalny. Niektórzy wątpią czy w ogóle konstrukcja takiego katalogu jest celowa, zwłaszcza gdy weźmie się pod uwagę pogląd, iż powinno być niemal tyle typów pracowników socjalnych co podopiecznych potrzebujących pomocy. Pomimo tego, np. Compton i Galaway wymieniają sześć kluczowych cech warunkujących skuteczne funkcjonowanie w roli pracownika socjalnego. Są to: 1) Radość życia: dojrzewanie i rozwój; akceptacja zmiany: uznanie, że wszyscy ludzie, i on sam, stale muszą radzić sobie z problemami. 2) Brak konformizmu; twórczość, otwartość, chłonność umysłu. Uznanie, że większość rozwiązań w życiu ma charakter tymczasowy. 3) Samoświadomość, autentyczność: samowiedza, szacunek dla samego siebie, wiara w siebie.4) Pragnienie zwiększania u ludzi swobody wyboru i kontroli nad własnym życiem. 5) Odwaga mówienia podopiecznym o realnych aspektach ich problemów, odwaga podejmowania ryzyka niepowodzenia w realizacji celów pracy socjalnej, odważne próby radzenia sobie z sytuacjami nieprzewidywalnymi, odwaga konfrontacji z krytyką i oskarżeniami. 6) Wrażliwość na uczucia, wątpliwości,    lęki

i wzruszenie emocjonalne podopiecznego. ^r> Ponadto do pożądanych zasobów osobowych , M. Davies zalicza m.in. takie cechy jak: a) bycie autentycznym, umiejętności empatyczne oraz komunikacyjne; b) zainteresowanie i gotowość podejmowania działań praktycznych na rzecz podopiecznego; c) nastawienie na

1

   A. Olubiriski Praca socjalna. WyA edukacyjne „ Akapit”; Tonnt 2004; s.42-43

2

   Tamże; s.45

3

   Tamże; s.51-52

str. 2