Podstawy prawa - wykład PRAWO RZECZOWE str. 2
rzeczy oraz prawo do rozporządzania rzeczą w sposób dający się pogodzić z prawem do korzystania z rzeczy oraz prawem do rozporządzania rzeczą przez pozostałych współwłaścicieli. Każdy ze współwłaścicieli może zbyć swój udział w rzeczy. Każdy ze współwłaścicieli może również w każdym czasie żądać zniesienia współwłasności. W pierwszej kolejności sposób zniesienia współwłasności powinien zostać ustalony umową stron jeżeli umowne określenie sposobu zniesienia współwłasności będzie niemożliwe wówczas można żądać zniesienia współwłasności przez sąd. Zarówno umowne jak i sądowe zniesienie współwłasności może nastąpić na 3 sposoby:
• Poprzez fizyczny podział rzeczy
• Przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych
• Sprzedaż rzeczy w drodze licytacji przez komornika i podział uzyskanej kwoty pomiędzy współwłaścicieli
Nabycie i utrata własności - sposoby nabycia własności można przyporządkować do dwóch ogólnych grup a mianowicie podzielić na :
• Pierwotne - to takie w wypadku których nabycie prawa własności następuje w sposób niezależny od prawa poprzedniego właściciela czyli w oderwaniu od prawa poprzedniego właściciela. Przykładowo:
- nacjonalizacja (przejęcie na własność skarbu państwa)
- wywłaszczenie (przymusowe pozbawienie własności za odszkodowaniem na cel wskazany w ustawie; odszkodowanie zakłada pełną rekompensatę szkody a zatem zwrot wartości rynkowej wywłaszczonej nieruchomości)
- znalezienie rzeczy
- zasiedzenie (to podobnie jak przedawienie instytucja cywilnoprawna zwiazana z upływem czasu, jest to sposób nabycia rzeczy zarówno ruchomej jak i nieruchomej na skutek jej długotrwałego posiada tzn na skutek długotrwałego zachowywania się wobec rzeczy jak właściciel, na skutek długotrwałego faktycznego władania rzeczą. Brak sprzeciwu właściciela przez czas wskazany w ustawie prowadzi do tej konsekwencji ze traci on swoje prawo do własności a właścicielem staje się osoba która prze z ten czas faktycznie zachowywała się wobec rzeczy jak właściciel) Do nabycia własności w drodze zasiedzenia prowadzi wyłącznie posiadanie samoistne czyli taka sytuacja w której osoba nie mająca żadnego tytułu prawnego do rzeczy faktycznie zachowuje się wobec niej jak właściciel. Nie może nabyć własności w drodze zasiedzenia ten kto jest posiadaczem nie samoistnym ale zależnym tzn. ten kto włada rzeczą na podstawie umowy zawartej z właścicielem np. umowy najmu. W przypadku nieruchomości nabycie własności w drodze zasiedzenia następuje po upływie 20 lat jej samoistnego posiadania, jeżeli posiadacz jest w dobrej wierze a po upływie 30 lat jeżeli jest w złej wierze. O tym czy posiadacz samoistny jest w dobrej czy złej wierze rozstrzyga moment objęcia rzeczy w posiadanie. Jeżeli w tym momencie posiadacz jest w dobrej wierze zachowuje dobrą wiarę nawet wówczas gdyby przez dalszy czas przez który biegnie okres potrzebny do zasiedzenia stał się posiadaczem w złej wierze. Rzecz ruchomą można nabyć w drodze zasiedzenia tylko w dobrej wierze następuje to już po 3 latach jej samoistnego posiadania.
• Pochodne - to take w wypadku których nowy właściciel wywodzi, wyprowadza inaczej swoje prawo własności z prawa swojego poprzednika tzn. dla tego staje się właścicielem że jego poprzednik był właścicielem i przeniósł na niego swoje prawo własności. Pochodne to przykładowo: dziedziczenie, za równo na podstawie testamentu lub ustawy; sprzedaż; darowizna; zamiana.
Paweł Czudecki