W dobie nowoczesnego zarządzania produkcją nie może zabraknąć tak ważnego instrumentu tegoż zarządzania, jakim jest controlling. W dzisiejszych czasach sterowanie zarówno procesami produkcyjnymi, jak i całą działalnością przedsiębiorstwa musi wykorzystywać wszystkie dostępne instrumenty zarządzania. Controlling
to nie tylko kontrola w pełnym tego słowa znaczeniu, to kontrola czynna.
W ostatnich latach, w związku z coraz większym wykorzystywaniem systemów produkcyjnych opartych na HT, czyli wysokiej technologii wytwarzania, a szczególnie na technice komputerowego wspomagania, sam proces zarządzania produkcją uległ istotnemu przeobrażeniu. Można dostrzec nie tylko orientację do zmiany zakresu liczby funkcji zarządzania, ale również całego systemu zarządzania. Obserwuje się coraz większy udział funkcji podmiotowych załogi (personelu), a jednocześnie ograniczeniu ulega funkcja przedmiotowa.
Wyrazem tego jest radykalna zmiana zarówno funkcji planowania, jak i organizowania. Najbardziej jednak na przestrzeni kilku ostatnich lat uległa zmianie funkcja kontroli. Stosowanie kontroli czynnej, czyli controllingu powoduje zdecydowaną poprawę jakości wytwarzanych produktów, istotnie wpływa na obniżenie stanu zapasów magazynowych, co w konsekwencji zdecydowanie poprawia produktywność oraz obniża koszty własne produkcji. Kontrola to etap, który w każdej produkcji musi być uwzględniony, nie można go pominąć.
Controlling to instrument zarządzania, który ma za zadanie wspierać zarówno dyrekcję przedsiębiorstwa jak i pracowników przy podejmowaniu decyzji. Rozwinięty controlling musi być stosowany na każdym etapie procesu produkcyjnego. Jednakże właściwe kierowanie przedsiębiorstwem zakłada, że istnieje w nim planowanie, którego cele określone są wspólnie przez dyrekcję i zarząd firmy. Porównując ustalone
przez dyrekcję cele ze stanem faktycznym wykrywa się w zestawieniach poszczególnych jednostek organizacyjnych odchylenia od planu. Dyrekcja winna na podstawie tych odchyleń dokonać korekty, aby mimo wszystko doszło do osiągnięcia ustalonych wcześniej celów. Dlatego też w każdym przedsiębiorstwie jedynym gwarantem wysokiej jakości produkcji jest nieustanne sprzężenie zwrotne będące wynikiem działania uzgodnionych struktur kontrolnych.
Podstawą istnienia controllingu w przedsiębiorstwie jest dziś stworzenie odpowiednio rozbudowanego systemu informacyjnego. Ciągłe harmonogramowanie produkcji, nieustanna kontrola zapasów oraz kosztów używanych czynników produkcji, jak również kontrola jakości wytwarzanych produktów jest dziś filarem działalności produkcyjnej każdego przedsiębiorstwa. Dzięki bieżącej kontroli i ciągłemu porównywaniu zaplanowanych celów z osiąganymi wynikami można na czas wykryć wszelkie uchybienia występujące w przedsiębiorstwie.