1294

Stosunki zachodzące pomiędzy poszczególnymi elementami struktury organizacyjnej, a mające wpływ na jej powodzenie, określone są jako więzi organizacyjne. Wyróżnia się następujące typy więzi organizacyjnych:

-    więź służbowa lub hierarchiczna,

-    więź funkcjonalna (kierowanie i pomaganie podwładnym, kierownik jest fachowcem)

-    więź techniczna (kooperacja związana z wymianą zasileń i informacji)

więź informacyjna (przekazywanie informacji o stanach rzeczy lub zmianach)

Strukturę organizacyjną można rozpatrywać w dwóch aspektach: dynamicznym - w którym stanowi układ informacyjno-decyzyjny czyli ciąg ustrukturalizowanych przebiegów informacyjnych i decyzyjnych;

-    statycznym - który odnosi się do sposobu rozmieszczenia uczestników systemu, podziału pracy, zakresów kompetencji i odpowiedzialności, ustalania zależności hierarchicznych oraz sposobów komunikowania się elementów systemu.

Zasady kształtowania struktur organizacyjnych to - z jednej strony - pewnego rodzaju wytyczne do procesu projektowania struktur, z drugiej zaś - zbiór ogólnych wymagań stawianych strukturom organizacyjnym.

W klasycznym ujęciu, można wyróżnić następujące zasady kształtowania struktur organizacyjnych:

1.    Zasada celowości - przewiduje konieczność jasnego i wyraźnego określenia celów zarówno dla całej organizacji jak i jej poszczególnych elementów poprzez dzielenie celów ogólnosystemowych na cele cząstkowe do momentu, kiedy można je przyporządkować poszczególnym stanowiskom; pożądane jest określenie ilościowe tych celów;

2.    Zasada łączenia celów cząstkowych w cel ogólny - na bazie określonej wiązki celów następuje grupowanie pojedynczych stanowisk w komórki organizacyjne i większe jednostki organizacyjne (działy, wydziały, piony), którym przyporządkowane zostają cele wyższego rzędu i w efekcie, tak pogrupowane cele powinny zostać połączone w cel ogólny, a zgrupowane jednostki organizacyjne - określić budowę całej organizacji;

3.    Zasada specjalizacji - polega na grupowaniu elementów struktury organizacyjnej według możliwie jednorodnych zadań, wyodrębnionych w procesie dekompozycji celu ogólnego; podstawowe kryteria grupowania stanowią: specjalizacja technologiczna i przedmiotowa;

4.    Zasada koordynacji - określa sposoby współdziałania poszczególnych członków organizacji, realizujących wyodrębnione funkcje, miejsce i rolę komórek doradczych oraz zasad ich współdziałania z komórkami liniowymi oraz powiązania w ramach systemu informacyjnego: