18832

5 KONCEPCJI FILOZOFII

1.    Koncepcja irracjonaliznjąca - początki Sokrates (V w p.n.e.). Filozofia stanowi dział kultury z pogranicza sztuki oraz dział nauki. Jej istoty jest zorientowane osobowo przeżywanie św iata, próba ujęcia sensu całości tego co istnieje, uchwycenia określonego sposobu istnienia człow ieka w świecie.

Filozofia ujęta w kategoriach św iatopoglądu, sztuki życia :

-    filozofia życia

-    filozofia dialogu

2.    Koncepcja klasyczna - bazuje na dw óch wielkich systemach filozoficznych : Platona i Arystotelesa.

Filozofia jest nauką autonomiczną, poznaniem racjonalnym, metodycznym, posiadającym własny przedmiot, niezależność wobec innych dyscyplin naukowych. Jest uniw ersalna, ujmuje istotę rzeczywistości, dociera do ostatecznych podstaw w iarygodności poznaniafkryteriów poznania w aspekcie ich prawdziwości).

3.    Koncepcja syntetyczno-enipirystyczna lub pozytywistyczna -XIX w. - wyraźnie w idoczna w poglądach pozytywistów. Wiąże się ze scientyzniem gdzie w zorcem są nauki przyrodnicze. To nauki przyrodnicze pozw alają na praw dziw ę poznanie św iata i istnienia. W tym ujęciu filozofia była w iedzą wtórną względem nauk przyrodniczych, ich kontynuacją. Przedmiotem filozofii miały być rezultaty i wyniki nauk szczegółowych - miała je uogólniać i zestawiać w sposób encyklopedyczny. Filozofia traciła w tym ujęciu swoją autonomię metodologiczną i stawała się encyklopedią naukową.

4.    Koncepcja filozofii analitycznej - XX w. - reprezentują ją neopozytywiści. Kwestionują oni naukowy charakter filozofii uprawiany w sensie klasycznym. Naukowe uprawianie filozofii dopuszczają tylko na poziomie nauk humanistycznych, przyrodniczych lub szeroko rozumianej logiki. Poza tym obszarem pozbaw iona jest ona sensu naukow ego i staje się pokrew na sztuce lub religii. Jej zadaniem staje się refleksja nad naukami empirycznymi, krytyczna ocena używania pojęć, założeń, metod. Jest narzędziem tych nauk.

5.    Koncepcja lingwistyczna — XX w. - związana z filozofią analityczną. Filozofię sprowadzono do filozofii języka, staje się rodzajem językoznaw stwa. Rzecznicy tej filozofii pow iadają, że może ona zająć się jedynie charakterem i strukturą języka za pomocą którego wyraża się zasadnicze problemy podejmowane przez klasyczną filozofię. Tylko dzięki ścisłej ocenie roli języka można określić rozumienie tego co mówimy.

-2-