Tworzenie sektora komuna!nego(własności komunalnej) w sensie podmiotowym sprowadza się do przeniesienia na gminę prawa własności nieruchomości przysługującej uprzednio skarbowi państwa. Następuje to glównie(z mocy prawa) przez przejęcie nieodplańie mienia ogólnonarodowego należącego przed 27 maja I990r. do rad narodowych i terenowych, do przedsiębiorstw' państwowych, dla których organy te pełniły funkcje organów założycielskich oraz do zakładów i innych jednostek podporządkowanych radom narodowym i o.a p st.podst. NA tej samej podstawie mieniem komunalnym stało się mienie państwowe służące użyteczności publicznej, które z mocy prawa stało się mieniem komunalnym gminy objęte zostało powszechną inwentaryzacją Podstawą uwłaszczenia gminy są przepisy ustawy o ST, a nie decyzje.
Drugim sposobem nabycia przez gminę mierna państw-owrego jest komunalizacja z mocy decyzji, która może mieć charakter obligatoryjny lub fakultatywny. Jeżeli mienie należało do rady narodowej i t o.a p.st.wojew., do przedsiębiorstw, których wojewodowie byli organami założycielskimi oraz do zakładów i innych jednostek podporządkow'anych wojewódzkim radom narodowy i wojewodom i służy celom użyteczności publicznej oraz jest niezbędne do wykonywania zadań gminy, wówczas podlega przekazaniu gminom lub związkom gmin Gmina lub zw gmin może również samodzielnie wystąpić z wnioskiem o przekazanie wszelkich innych składników mienia państwowego jakie minie komunalne jeżeli są one związane z realizacją zadań gminy lub zw gmin, ustawa nie nakłada na wojewodę obowiązku przekazania tego mienia gminie czy zw. gmin, lecz daje taką możliwość. Jeżeli jednak zasady prawidłowej gospodarki za tym przemawiają mierne to powinno być przekazane tym podmiotom.
Wyjątki z komunalizacji
• wody i kopaliny(np sól, węgiel)
• nieruchomości które służą do zaspokajania potrzeb ogólnonarodowych -przedsiębiorstwa państwowe i tp. (podmioty gospodarcze wytwarzające "produkt" zaspokajający potrzeby ogólnonarodowe; np. uczelnie publiczne, służba zdrowia,sądy, administracja rządowa, terenowa, banki,wojsko)
• nieruchomości będące własnością osób fizycznych i prawnych
• przedsiębiorstwa dyplonratyczne(ambasady) i konsularne
• nieruchomości należące do Agencji Mierna Rolnego
Gospodarowanie mieniem komunalnym - formy, sposoby
Formy korzystania z mienia komunalnego:
1. użytkowanie własne
2. użytkowanie wieczyste
3. dzierżawa
4. najem
5. sprzedaż
6. zarząd
7. zamiana
8. użytkowanie