• Metody doboru nielosowcgo — nie znamy błędu
- dobór nielosowy - wybór konkretnych jednostek o ustalonych z góry charakterystycznych cechach
kwotowy (proporcjonalny) - najbardziej rozpowszechniony, najpierw określamy jaka jest struktura populacji badanej, jakie cechy różnicuję je w dany sposób, a następnie dobieramy naszą populację tak, aby miała podobną strukturę, tak więc metoda opiera się na założeniu, że próba jest reprezentatywna dla wszystkich elementów badanej populacji; struktura próby ze względu na istotne cechy jest taka sama, jak struktura badanej zbiorowości; wybór określonych segmentów próbki w proporcji odpowiadającej strukturze zbiorowości generalnej; przyjmuje się założenie, że próba jest reprezentatywna jeśli jej struktura (oparta na kilku podstawowych cechach populacji np. wieku, płci) odpowiada strukturze zbiorowości
• Metody doboru nielosowego — nie znamy błędu
jednostek typowych, przykładem są przeciętne gospodarstwa domowe o przeciętnych dochodach i wielkości rodziny, uliczni przechodnie w powszedni dzień, grupy przyjaciół i zrzeszenia, testowanie nowego produktu żywnościowego przez dodanie go do innych sprzedawanych produktów; metoda ta jest często stosowana we wstępnych etapach badań, gdzie wymagana jest szybkość i małe koszty, np. do pomiaru pilotowego, sprawdzenia kwestionariusza;
- jednostka typowa - dobór jednostek uważanych za przeciętne
eliminacji w oparciu o wskaźniki koncentracji badanego zjawiska, uwzględnia się jednostki, w których skupia się znacząca część populacji, skrajne się odrzuca
4. Typowe błędy pojawiające się w badaniach
• wyboru populacji błędnie zdefiniowana populacja generalna, która jest przedmiotem badań
• bhfd struktury - operat losowania nie zawiera wszystkich elementów
• Mqd losowy próby - polega na tym, że struktura próby i jej parametry są inne niż te wielkości w populacji generalnej; ten typ błędu wyraża stopień reprezentatywność próby określonej za pomocą doboru losowego
• bhfd wyboru - zdarza się często przy nielosowym doborze próby i wyraża stopień reprezentatywności prób)', określonej za pomocą metod doboru nielosowego w porównaniu z doborem losowym
• bhfd braku reakcji - gdy pewna część jednostek z wylosowanej próby:
- odmawia udziału w badaniach
- jest nieosiągalna dla badacza
- nie chce udzielić odpowiedzi na pewne pytanie
- błąd ten wyraża różnicę między wylosowaną próbą a próbą rzeczywiście uczestniczącą w badaniu
• Mądpomiaru błędy wynikają z różnicy między wynikiem osiągniętym w danym pomiarze a wynikiem poszukiwanym przez badacza; źródłem tego błędu może być wadliwe zaprojektowanie instrumentu pomiarowego; wyróżniamy tu błędy zawarte:
- w pytaniach kwestionariuszowych (sugerujące, wieloznaczne, drażliwe, wielo próbie mowę),
- w sposobie prowadzenia wywiadu (pośpiech, obecność osób trzecich),
- wynikające z interakcji badacz - respondent (chęć zaimponowania ankieterowi, wstyd przed udzieleniem odpowiedzi), powodują one powstanie niezgodności pomiędzy informacjami, których poszukuje badany, a tymi, które są wynikiem procesu badawczego