(właściwe użycie zasobów w działaniach do osiągnięcia cełów. funkcjonowanie w czasie i przestrzeni)
1. ZASADA PODZIAŁU:
- Adam Smiths: jeżeli ogół zadań w organizacji podzielimy na mniejsze elementy to ogół nakładów energii i siły się zmniejszy -> podział zwiększy wydajność
- zmiana warunków sprzedaży -> zmiana struktury
- 1927. fabryka Forda -> nadmierne rozdrobnienie przyczyną masowych zwolnień, fluktuacja 370% (-4 osoby na jednym stanowisku rocznie)
2. ZASADA KONCENTRACJI: takie łączenie czynności, by były one jednolite i zwarte
3. ZASADA SPECJALIZACJI:
- grupowanie stanowisk w zakładzie pracy:
- w oparciu o jednolitą technologię
- formuła potokowa (w kolejności zabiegów technologicznych)
- struktura mieszana
4. ZASADA HIERARCHII I ROZPIĘTOŚCI KIEROWANIA:
- podział struktury przedsiębiorstwa w ujęciu hierarchicznym
- rozpiętość kierowania jest ograniczona -> piramida organizacyjna
- rozpiętość kierowania - ilość stanowisk jaką menadżer może efektywnie zarządzać
- proste i powtarzalne procesy pracy -> duża rozpiętość kierowania
- złożone, zróżnicowane i niecykliczne procesy pracy-> niska rozpiętość kierowania
5. ZASADA DELEGOWANIA UPRAWNIEŃ (DECENTRALIZACJI): decyzje powinny zapadać najbliżej miejsca, w którym jest problem do rozstrzygnięcia
6. ZASADA WYJĄTKU:
- zatwierdzeniu przez szczebel wyższy podlegają tylko te czynności szczebli niższych, które odbiegają od norm delegowania lub są z nimi sprzeczne
7. ZASADA WSPÓLMIERNOŚCI UPRAWNIEŃ im wieksze uprawnienia tym większa odpowiedzialność
8. ZASADA HARMONIZACJI:
- harmoniczny dobór elementów działania - taki dobór przy którym ich charakterystyka jest optymalna
- ustalenie terminów rozpoczynania i kończenia czynności, tak aby suma strat z tytułu przerw była jak najmniejsza (kontrolowanie osiągnięcia ustalonych celów, stwierdzanie czy je osiągnięto)
1. ZASADA NATYCHMIASTOWOŚCI natychmiastowa informacja o odchyleniach w realizacji zadań
2. ZASADA OBIEKTYWNOŚCI:
- w trakcie działań należy opierać się na zoptymalizowanych normach
- uzasadnianie oceny pracy zatrudnionego, ustalanie warunków poprawy, ustalanie warunków karania oraz nagradzania
3. ZASADA ELASTYCZNOŚCI (koresponduje z planowaniem) - ewentualna zmiana sposobu działań
4. ZASADA KORYGOWANIA: kontrola nie może być statyczna, po wykryciu nieprawidłowości - podjęcie działań i środków zaradczych mających na celu wyeliminowanie odchyleń
6, Wymień I scharakteryzuj wybrane zasady wspomagające funkcję koordynowanią
1. ZASADA MINIMUM: wydajność zależy od ogniwa o najmniejszej przepustowości/produktywnośd
2. ZASADA DROGI KRYTYCZNEJ wzłożonym procesie istnieją zdarzenia, których wystąpienie powoduje wydłużenie lub opóźnienia całości procesu
3. ZASADA WCZESNEGO OSTRZEGANIA: informacja o możliwych zakłóceniach w celu podjęcia odpowiednich działań zapobiegawczych
7- .Wymfęńl.sęh^ąMęryzuJzasa^jxinosząęęsJę^funkęildęęy^wąnJą 1 Rozpoznanie sytuacji wymagającej podjęcia decyzji
2. Zebranie informacji
3. Tworzenie wariantów w formie idei 4 Wdrożenie do praktyki
- Zasada wariantowości - przed podjęciem decyzji należy opracować kilka wariantów i wybrać jeden z nich (w tabelce)
- Zasada oceny wielokryterialnej - oceniać cechy wariantów (w tabelce w poziomie), a nie całe warianty (w pionie)
- Zasada ograniczonej racjonalności (komplementarna z poprzednimi) - wątpliwość co do wariantów i czynników wyboru
8- Harmonizacja pracy w opęręfu o oszczędność I wydajność
Karol Adamiecki postanowił zbadać przyczynę niskiej efektywności polskich walcowni Mierzył więc czas pracy pracowników i przedstawiał go na wykresie w postaci kresek. Przyczyną okazało się nieracjonalne następowanie pracy po sobie. W ten sposób Adamiecki wynalazł harmonogramy.
- Zasada oszczędności: w miarę możliwości łączyć zadania tak aby wykonywać je mogła mniejsza liczba ludzi nie zwiększając łącznego czasu wykonania (w^orzystywanie czasu bezczynności pracowników mających mniej czasochłonne zadania). Stosować ją powinno się w przypadku małego popytu
- Zasada wydajności: łączyć krótkie zadania (jak wyżej) a .zaoszczędzony czas pracy' wykorzystać przy realizacji zadania najbardziej czasochłonnego Zasada powinna być stosowana w przypadku kiedy jest .rezerwa' popytu.