- złożenia końcowego oświadczenia
- obowiązek wstrzymania się od wydania decyzji do czasu (określonego terminem wyznaczonym stronie) złożenia powyższego oświadczenia
Organ może odstąpić od obowiązku zapewnienia stronie czynnego udziału:
gdy w postępowaniu wszczętym na wniosek strony organ zamierza wydać decyzję w całości uwzględniającą wniosek strony (pozytywną)
w przypadku spraw dotyczących zabezpieczenia i zastawu skarbowego.
*Przykł sytuacji, w której organ p. naruszył zasadę czynnego udziału strony w postępowaniu od decyzji adresowanej do kilku stron odwołanie wniosła 1 ze stron. Organ I instancji uznał, że odwołanie zasługuje w całości na uwzględnienie i nie zawiadamiając pozostałych stron o wniesieniu odwołania wydał nową decyzję (uchylającą tę decyzję)*
Zasada przekonywania (uzasadniania przesłanek) (art. 124 OP). Organy podatkowe powinny wyjaśnić stronom zasadność przesłanek, którymi kierują się przy załatwianiu sprawy, aby w miarę możliwości doprowadzić do wykonania przez strony decyzji bez stosowania środków przymusu (w sposób dobrowolny)
Dla realizacji tej zasady ma duże znaczenie prawidłowe realizowanie przez organ podatkowy zasady ogólnej czynnego udziału strony w postępowaniu
Wyjaśnienie zasadności przesłanek (to znaczy wyjaśnienie podstawy faktycznej i prawnej decyzji, wytłumaczenie dlaczego organ zastosował dany przepis do konkretnych ustaleń lub uznał go za niewłaściwy) po to aby strona była przekonana o słuszności podejmowanych w toku postępowania czynności oraz podjętej decyzji, ma istotne znaczenie także w tych sprawach w których decyzje nie zawierają obowiązków podlegających wykonaniu w drodze przymusu, np. w przypadku decyzji negatywnych. W takim przypadku celem zasady jest dążenie do uzyskania akceptacji decyzji przez stronę, co stwarza szansę na to, że nie będzie wnosiła środków zaskarżenia.
Zasada przekonywania powinna być przede wszystkim wprowadzona w czyn przez prawidłowo zredagowane i poprawne pod względem merytorycznym uzasadnienie decyzji podatkowej.
Zasada ta powinna być realizowana także w toku całego postępowania. Podejmując poszczególne czynności procesowe, organ powinien:
podejmować ze stroną dialog
wysłuchiwać jej stanowiska
ustosunkować się do jej twierdzeń
wyrabiać w stronie przekonanie, że podejmowane czynności są w pełni celowe i uzasadnione z punktu widzenia przyszłego rozstrzygnięcia sprawy podatkowej
Dotyczy to także działań, co do których przepisy nie przewidują wymogu formalnego ich uzasadniania, *np. dokonując wezwania strony do osobistego stawienia się organ podatkowy powinien wskazać, że wezwanie jest niezbędne dla wyjaśnienia stanu faktycznego lub rozstrzygnięcia sprawy*
Zasada szybkości i prostoty (art. 125 OP) nakłada na organy podatkowe obowiązek równoczesnego realizowania 2 postulatów: