-urzędy konsularne (nie stosuje się Kpa przed urzędami konsularnymi).
Problematykę reguluje: rozporządzenie Prezydenta RPz 14.03.2000 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania o nadanie obywatelstwa lub wyrażenia zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego oraz wzorów oświadczeń i wniosków.
Odrębnie uregulowana jest sprawa nadania obywatelstwa w drodze repatriacji z terenów wschodnich byłego ZSRR. Zagadnienie to reguluje ustawa z 9,11.2000 r. o repatriacji. Ustawa odróżnia też instytucję uznania za repatrianta. Decyzję w tym zakresie wydaje wojewoda. Ustawa ustala formy pomocy udzielanej repatriantom (pokrycia kosztów przejazdu, przyznanie kwot na zagospodarowanie, utrzymanie, iłp.).
2. Cudzoziemcy
Ustawa z 25.06.1997 r. o cudzoziemcach oraz postanowienia Konstytucji RP: "Każdy, kto znajduje się na terytorium RP korzysta z wolności i praw zapewnionych w Konstytucji". Na terenie RP cudzoziemca należy, zatem traktować jak obywatela polskiego. Są jednak pewne ograniczenia, wynikające z ustaw zwykłych, np. w zatrudnianiu, wykonywaniu określonych zawodów, itd. Wobec powyższego, cudzoziemiec korzysta z takicłi samych praw, jak obywatel Polski, o ile wymienione przepisy nie stanowią inaczej. Sprawa zatrudniania cudzoziemców w Polsce wobec bezrobocia jest ważnym problemem społecznym z tego też powodu ustawodawstwo wprowadza reglamentację adm zatrudniania cudzoziemców.
W myśl ustawy cudzoziemcem jest każdy, kto nie posiada obywatelstwa polskiego. Cudzoziemca będącego obywatelem dwóch lub więcej państw traktuje się jako obywatela tego państwa, którego dokument podróżny stanowi podstawę wjazdu na teren RP. Ustawa podaje niejako negatywną legalną definicje cudzoziemca..
Dwupaństwowców należy, zatem traktować jako obywateli jednego państwa. Ustawa o cudzoziemcach omawia węzłowe problemy należące do materialnego prawa adm. i zajmuje się:
a) dokumentami dotyczącymi przekroczenia granicy i przebywania na terytorium RP, uzależniając możliwość przekroczenia polskiej granicy od posiadania ważnego dokumentu oraz wizy.
Dokumenty te są często korygowane normami międzynarodowymi i liberalizowane.
Pojęcie dokumentu podróży: to dokument uprawniający do przekroczenia granicy i uznawany przez władze RP, Może on być wystawiony przez: władze państwa obcego, organ polski lub organizację międzynarodową.
Pojęcie wizy: jest to zezwolenie wydane cudzoziemcowi przez właściwy organ polski. Wizy wydaje lub odmawia ich wydania: za granicą konsul, w kraju wojewoda, a w uzasadnionych przypadkach komendant graniczny placówki straży granicznej. Taka jest reguła, od której mogą być wyjątki. Wizę zamieszcza, się w dokumencie podróży.
Cudzoziemcowi, który utracił swój dokument podróży wydaje się tymczasowy dokument; utrata winna być zgłoszona Policji. Ustawa reguluje też sprawę środków na pokrycie kosztów pobytu na terenie RP, zaproszeń obywateli obcych. Ewidencję zaproszeń prowadzi wojewoda.
b) sprawami ewidencji i systemu informatycznego dotyczącego cudzoziemców
Prowadzone są różne rejestry. Np. wniosków wizowych, rejestry decyzji o wydaleniu osób, rejestry wniosków o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie.
Prowadzi się też krajowy system informatyczny dla potrzeb kontroli granicznej i legalności pobytu.
c) sprawami zezwoleń na zamieszkanie, osiedlenie i łączenie rodzin
Decyzje zezwalające na zamieszkanie na czas oznaczony wydaje wojewoda. Ma ona postać zezwolenia i wydawana jest w razie spełnienia przesłanek ustawowych, takich jak np. uzyskanie zezwolenia na zatrudnienie, podjęcie nauki, zawarcie związku małżeńskiego z obywatelem polskim. Zezwolenie wydawane jest na czas oznaczony do 2 lat z możliwością przedłużenia dłużej niż 2 lata. Zezwolenie na osiedlenie się i kartę pobytu wydaje również wojewoda.
Zezwolenie na osiedlenie wydaje się, gdy cudzoziemiec spełnia również określone trzy warunki ustawowe, a to wykaże się istnieniem więzi rodzinnych i ekonomicznych z Polską, ma zapewnione w RP mieszkanie i utrzymanie i bezpośrednio przed złożeniem wniosku przebywał na terenie Polski przez określony czas. Wraz z zezwoleniem na zamieszkanie czy osiedlenie się wydaje się kartę pobytu.