wypełnienia obowiązku dawnego dłużnika
- dotychczasowe gasło, na jego miejscu powstawało nowe
- potrzebna była zgoda wierzyciela
$ 153. Umorzenie zobowiązań według ius civile Rzeczywiste i prawidłowe wykonanie zobowiązania
- wykonanie ciążyło na dłużniku, osoba trzecia mogła przyjąć na siebie zobowiązanie,
chyba że miało ono charakter wybitnie osobisty, np. wykonanie funcji obrońcy w procesie
- świadczenie wobec wierzyciela, osoby przez niego upoważnionej (adstipulator, procurator)
albo osoby trzeciej, która przyjęła na siebie funkcję wierzyciela
- musiało być wykonane zgodnie z treścią umowy, np. dostarczenie wina qualitas i quantitas
- musiało być wykonane w określonym czasie,
przekroczenie terminu groziła odsetkami, odszkodowaniem, karą umowną
- musiało być wykonane w określonym czasie,
co w miarę rozrastania się Imperium Romanum miało ogromne znaczenie
Zwolnienie dłużnika z zobowiązania
- w dawnym prawie po wypełnieniu świadczenia wymagany był dodatkowy akt prawny
rozwiązujący zobowiązanie, mający charakter odwrotny do jego zawiązania
- w prawie klasycznym jest on fakultatywny,
ale może posłużyć do zwolnienia z zobowiązania
- solutio per eas et librom odważenie zapłaty, procedura analogiczna jak przy mancipatio
- mancipatio było symboliczną sprzedażą
- solutio... symboliczną zapłatą
- używana też do umarzania zobowiązań pieniężnych
- prawo poklasycziie - wychodzi z użycia
- Justynian - likwiduje ją
- accepilalio - akt przeciwny do stypulacji
- dłużnik pyta wierzyciela, czy otrzymał świadczenie
- jeśli wierzyciel potwierdza, dłużnik jest zwolniony ze zobowiązania,
nawet jeśli żadnego świadczenia nie było
- stipulatio Aąuiliana - od imienia pretora Aquiliusa
- zobowiązania z różnych tytułów istniejące między tymi samymi osobami
sprowadzano przez novatio do 1 zobowiązania, po czym umarzano je jednym aktem accepilatio
- contrarius consensus - rozwiązanie zobowiązania przez zgodne porozumienie stron
- akt przeciwny do zawiązania zobowiązania
- nowacja - tu dotychczasowe zobowiązanie ulega umorzeniu,
na jego miejsce powstaje inne zobowiązanie z nowym elementem,
np. zmiana terminu czy miejsca świadczenia, dodanie albo odjęcie warunku
- dokonywana poprzez stipulatio,
można w ten sposób każde nawet naturalne zobowiązanie zamienić w stipulatio
- confusio - zlanie wierzytelności z długiem,
np. poprzez dziedziczenie dłużnika po wierzycielu
- śmierć dłużnika (delikty) albo zniszczenie rzeczy indywidualnie oznaczonej
$ 154. Umorzenie zobowiązań według ius honorarium
Pactum de non petendo - nieformalna umowa,
wierzyciel rezygnował z dochodzenia należności