25581

2)    wahania tempa wzrostu obok bezpośredniego spadku przyrostu produktu krajowego powodują duże fluktuacje przyrostu zatrudnienia, znajdujące odbicie w wahaniach stopy bezrobocia;

3)    wahania stopy wzrostu gospodarczego powodują zmianę stopy inflacji (czyli przeciętnej ceny wszystkich dóbr produkowanych przez gospodarkę).

Ogólnie mówiąc, ceny rosną szybciej, gdy gospodarka znajduje się w szczytowej fazie ożywienia oraz wolniej, gdy gospodarka znajduje się w stanie recesji, blisko jej dna.

4)    również stopy procentowe mają tendencję do wahań w trakcie cyklu koniunkturalnego.

Stopy procentowe z reguły osiągają szczyt bezpośrednio przed początkiem recesji, a w czasie jej trwania znacznie się obniżają. Wahania stóp procentowych są najbardziej dramatyczne w czasie recesji. Stopy procentowe zazwyczaj rosną wraz z inflacją, aby zrekompensować pożyczkodawcom spadek siły nabywczej pieniądza. Fluktuacje stóp procentowych są bardzo blisko powiązane z wahaniami produkcji i zatrudnienia.

3. Warunki wstępne ekonomicznego wzrostu i rozwoju:

(większość krojów rozwiniętych spełnio co najmniej kilka spośród następujących:)

1)    odpowiednio ilość i jakość procy. Występowanie siły roboczej w dużej ilości samo w sobie nie gwarantuje

jeszcze wzrostu i rozwoju - doskonałym przykładem są tutaj Indie. Siła robocza, aby mogła mieć do czynienia z nowymi produktami metodami wytwarzania, musi posiadać odpowiednie wykształcenie

i umiejętności zawodowe.

2)    odpowiednio ilość i jakość kapitału w postaci surowców, maszyn i wyposażenia.

Podaż kapitału zależy od poziomu oszczędności, które stanowią różnicę pomiędzy dochodem a konsumpcją.

3)    odpowiednia ilość i jakość zasobów naturalnych - czynnik ten jest pomocny, ale nie decydujący.

Ogromne zasoby naturalne Stanów Zjednoczonych niewątpliwie przyczyniły się do ich rozwoju ekonomicznego. Ale dla odmiany Japonia, która posiada niewiele zasobów naturalnych, osiągnęła wysoki poziom wzrostu i rozwoju dzięki oszczędnością i jakości posiadanej siły roboczej.

4)    odpowiednio wysoki poziom technologii (wiedzy o tym, jak przekształcać zasoby w towary i usługi).

Technologia ma na ogół większe znaczenie dla efektywności produkcji niż dla wprowadzenia nowych towarów lub ulepszenia już istniejących.

5)    sprzyjające czynniki socjokulturalne - np.: etyka pracy nagradzająca trud i sumienność.

Podstawowymi czynnikami długookresowego wzrostu produktu narodowego są: