25583

innych

•    łagodny - rozrasta się powoli, nie niszczy tkanek otaczających, nie daje przerzutów

•    złośliwy rozrasta się szybko, rozprzestrzenia się na otaczające tkanki w postaci nacieków, z przerzutówz chłonką do węzłów chłonnych z krwią do odległych tkanek, produkty jego przemiany materii są szkodliwe

, Nowotwory

Raki (carcinoma) tkanka nabłonkowa

Łagodne

-    mięśniaki

-    tłuszczaki

-    włókniaki

-    kostniała

-    chrzęstniaki

-    brodawczaki • gruczoiaki

Złośliwe'

Mięsaki (sarkoma) tkanka nienabłonkowa

Inne: chłoniak, białaczka

Kancerogeneza chemiczna - indukcja chemiczna nowotworu czyli trwałe zmiany w zapisie lub realizacji (ekspresji) informacji genetyczną, przekazywane komórkom potomnym

Czynniki rakotwórcze (genotoksyczne i epidemiczne) - związki inicjujące, w odpowiedniej dawce i warunkach powodują zwiększanie częstości i/lub skrócenie czasu pojawienia się nowotworu w organizmie narażonym w porównaniu do kontrolnego.

Czynniki epigenetyczne - zmieniają aktywność genów nie wpływając na ich strukturę, takie zmiany mogą być odwracalne

Prokancerogen    Zapoczątkowanie procesu kancerogenezy - zjawiska

względnie mało prawdopodobne (potwerdzająto dane epidemiologiczne)

Ponieważ w organizmie istnieją mechanizmy ochronne:

- na poziomie komórkowym - detoksykacja Nieaktywny metabolit Biokancerogen . _na poziomie molekularnym - naprawa DNA

Etapy kancerogenezy chemicznej:

•    inicjacja zmiany w DNA o charakterze mutacyjnym, nowy klon komórkowy

•    promocja - wzrost zainicjowanych komórek, dalsze błędy genetyczne, ujawnianie się zmian

•    progresja - zezłośliwienie komórek, destabilizacja genetyczna, niekontrolowane rozmnażanie, przerzuty

czynniki współrakotwórcze (niegenetoksyczne) - zwiększają działania czynnika rakotwórczego:

•    kokancerogeny (podane jednocześnie)

•    promotory (podane nawet po jednorazowej dawce kancerogenu, która sama nie wywołuje nowotworu

•    działają poprzez wpływ na:

o metabolizm kancerogenu o wzrost komórek

o przepuszczalność błon komórkowych