25754

a Hugo Grocjusz Huig de Groot Grotius: (1583-1645), holenderski prawnik, dyplomata, filozof, główny twórca nowożytnej szkoły prawa natury, autor m.in. „Wolności mórz”, „O prawie wojny i pokoju”.

•    poglądy Grocjusza:

•    jego poglądy ukształtowały się w ścisłym związku z walką, jaką holenderskie mieszczaństwo prowadziło o prawa gospodarcze i polityczne

•    opowiadał się silną władzą (gotowy był poprzeć absolutyzm monarszy)

•    wszelkie cele polityczne swej doktryny formułował bardzo ostrożnie

•    w nowy sposób spojrzał na prawo natury i sformułowanie teorii praw podmiotowych

•    prawo natury, wg niego, jest nakazem prawa rozumu (tzn., że jest ono w pełni zracjonalizowane i związane z niezmienną naturą człowieka - istniałaby ona nawet w sytuacji, gdyby nic było Boga)

•    uważał, że do poznania zasad prawa natury można dojść tylko przez badanie społecznej natury człowieka (niezmienną cechą natury ludzkiej jest popęd społeczny, obok tego człowiek potrafi ocenić jakie działania należy popierać, a jakie potępiać)

•    prawa natury, uważał Grocjusz, to wartości samoistne, autonomiczne (jak prawa matematyki, które są uniwersalne i ponadczasowe)

•    Grocjusz wymienił cztery zasady prawa natury:

1    obowiązek nienaruszania cudzej własności

2    obowiązek wynagradzania szkód

3    obowiązek dotrzymywania umów

4    obowiązek ponoszenia kary za popełnione przestępstwa

•    w „Wolności mórz" Grocjusz podkreślał równe prawo wszystkich państw do korzystania z morza (prawo natury rozciągał na stosunki międzynarodowe)

•    tolerował jedynie wojny w obronie lub egzekucji praw natury (opowiadał się za humanizacją wojny, ale jednocześnie aprobował nierówności na arenie międzynarodowej)

•    jako relatywista, odrzucał wiarę w idealną strukturę polityczną (wybór ustroju należy do ludu, który swej suwerenności może sic zrzec!)

•    jego postulaty polityczne były podporządkowane postulatom ekonomicznym

•    Grocjusz, jako pierwszy, dokonał klasyfikacji praw podmiotowych (prawa dzielił na te, które dają władzę w stosunku do siebie, na te które są władzą w stosunku do innych ludzi oraz na takie, które sprowadzają się do władztwa nad rzeczami)