25761

Teoria sprawiedliwości Johna Rawlsa.

1 Teoria sprawiedliwości Johna Rawlsa intelektualne uzasadnienie liberalnej demokracji:

a renesans koncepcji umowy społecznej:

Ostatnie trzydzieści lat przyniosło wielki wzrost zainteresowania teoretyków koncepcją umowy społecznej, szeroko propagowanej m.in. przez: Locke. Hobessa i Rousseau. Współcześni filozofowie, zwłaszcza społeczni (np. Amerykanie - Robert Nozick i James Buchanan) w swych rozważaniach dotyczących koncepcji umowy społecznej dochodzą do różnych konkluzji, często ze sobą sprzecznych, mogących stanowić idealną pożywkę ideologiczną dla różnych orientacji politycznych.

Pomimo różnych poglądów współcześni filozofowie są zgodni do dwóch tendencji:

1    pierwszą z nich jest odchodzenie od teorii społecznych, które zakładały zdeterminowanie życia społecznego przez czynniki obiektywne (rozwój ekonomiczny, historyczny, społeczny)

2    druga wynika z upowszechnienia się przekonania, że demokracja jest trwałą formą organizacji życia politycznego

a John Rawts: (ur. 1921). amerykański filozof, pracownik m in uniwersytetów Comcll i Harvard, autor m.in.: „Teorii sprawiedliwości”, „Sprawiedliwość jako uczciwość wzajemna: polityczna, nie metafizyczna".

•    poglądy Rawlsa i jego dwie koncepcje:

1 równość jako element umowy:

•    jego teoria sprawiedliwości miała być w założeniu teorią uniwersalną, jednakże w ostateczności ograniczył j ą do państwa

•    twierdził, że współpraca i współżycie ludzi wymagają ustalenia zasady sprawiedliwości, mianowicie takiej, która godziłaby ludzkie dążenie do wolności i równości

•    uważał, że urnowa społeczna zawierana jest w sytuacji „zasłony niewiedzy” (oznacza ona, źc nikt z uczestników umowy nie zna swej indywidualnej przyszłej pozycji majątkowej, społecznej ani własnych możliwości intelektualnych czy innych zdolności)

•    ludzie umawiający się postępują wg zasady manminu - „maksymalizacja zysków i minimalizacja strat" (typowe racjonalne postępowanie)

•    Rawls wymieniając wachlarz wolności pozostaje w kręgu tradycyjnego liberalizmu

1 ograniczenie nierówności:

•    Rawls zmodyfikował nieco tradycyjną koncepcję liberalizmu, który w swych założeniach koncentrował się na wolności i równej wolności (nie usprawiedliwiał on każdej nierówności)

•    pisał, że nierówności społeczne i ekonomiczne powinny być ustalone w taki sposób, aby były zarówno:

a z największą korzyścią dla najmniej uprzywilejowanych, przy zachowaniu reguły sprawiedliwych

oszczędności dla przyszłych pokoleń