26132

Pierwszy z nich formułując definicję oparł się na koncepcji kultury Stefana Czarnowskiego. „Przez kulturę polityczną rozumiemy takie normy, zasady, wartości i wzory działalności ludzkiej, które służą do osiągnięcia określonych celów przez klasy, grupy społeczne i jednostki, a odnoszą się do struktury i mechanizmu funkcjonowania władzy państwowej”. „Na pojęcie kultury politycznej społeczeństwa (kierownictwo państwowo-polityczne jest jego integralną częścią) składają się następujące elementy;

po pierwsze- doktryny i idee polityczno-prawne - po drugie- oddziaływanie kierownictwa politycznego na poglądy jednostek, grup i klas społecznych

po trzecie- zachowanie się obywateli według zasad współżycia społecznego w państwie socjalistycznym

po czwarte- maksymalne rozwijanie aktywności ludzi i samodzielnego, krytycznego myślenia w sprawach społeczno- ustrojowych”

Przytoczona definicja jest bardzo szeroka. Z jednej strony KP można określić normy, zasady, wartości i wzory działalności, które- jak należy domniemywać- znajdą wyraz w doktrynach i ideach polityczno-prawnych. Jest to zatem zbiór elementów normatywnych. Z drugiej strony jest mowa o oddziaływaniu kierownictwa politycznego na jednostki i grupy społeczne, oraz oddziaływaniu owego społecznego otoczenia na kierownictwo polityczno-państwowe. Wskazuje także na zachowania obywateli według współżycia społecznego, co znacznie przekracza w ogóle to, co politycznie specyficzne.

W swych kolejnych pracach zweiyfikował swój pogląd na KP. Pisząc o indywidualnej, grupowej i klasowej KP zawęził on znacznie swoją, sformułowaną w 1974 definicję. Stwierdził m.in., że „kulturą polityczną klasy będziemy przeto nazywać zespół postaw, norm i wartości będących wytworem zbiorowej świadomości społecznej, wyrażającej zwyczaje, nawyki i motywy zachowania społecznego, powiązane zasadniczo z interesami danej klasy i jej ideologią, związaną z polityką władzy państwowej i wynikającymi z niej celami”.

Szeroką definicję KP sformułował także Józef Kądzielski. KP to „ogól postaw, poglądów i zachowań politycznych społeczeństwa wraz z kształtującymi je i wyrażającymi ideami, wartościami i wzorcami działalności oraz instytucjami w granicach danego państwa, polityczne ramy dla ich praktycznej realizacji”

Względnie najwęższą definicję w tym nurcie ujmowania KP sformułował Marek Sobolewski, któiy zaproponował, aby badając KP koncentrować się na:

-    wartościach i celach politycznych, do których winien dążyć system i wartościach jakie powinny determinować działania polityczne;

-    podstawowych metodach działa politycznego, regułach zachowania politycznego jednostek i grup

-    podstawowych instytucjach politycznych i ich roli w systemie politycznym Drugi nurt ujmowania KP w polskiej myśli socjologicznej i politologicznej zwany jest

wąskim. Zwolennicy tej tendencji koncentrują się na kwestiach stosunku społeczeństwa, jego poszczególnych klas i warstw, grup społecznych do polityki tzn. podmiotów polityki, ich decyzji oraz wydarzeń politycznych. Czyli na tym co nas na socjologii najbardziej interesuje. Na KP składają się orientacje uczestników systemu, czyii przekonania wew. określane przez ich wiedzę, emocje, opinie oraz zachowania, czyli przekonania zamanifestowane. Przedstawiciele tej koncepcji to przede wszystkim: Władysław Markiewicz, Czesław Mojsiewicz, Jerzy J. Wiatr oraz Bronisław Gołębiowski.

Według Markiewicza KP to: „te historyczne kształtowalne elementy [...], które dotyczą wartości uznawanych i pożądanych przez daną zbiorowość, odnoszących się przede wszystkim- chociaż nie wyłącznie- do systemu władzy państwowej. Należą do niej zatem także kryteria, według których społeczeństwo zwykło oceniać politykę państwa i solidaryzować się.[...] Znamieniem kultury politycznej i stopnia jej przyswojenia przez

-2-