26306

powstałe w sposób naturalny (=bez ingerencji człowieka) w skorupie ziemskiej. Minerały mają określone własności fizyczne i chemiczne, oraz określone sposoby powstawania, występowania i przeobrażeń.

W tym miejscu należy także wyjaśnić różnice między związkiem chemicznym i jednorodną mieszaniną. W związku chemicznym pierwiastki występują w stosunku stechiometrycznym tzn. na określoną ilość atomów jednego pieiwiastka przypada określona ilość atomów innego pierwiastka. W mieszaninach, natomiast, proporcje poszczególnych pierwiastków są zmienne.

Z geologicznego punktu widzenia minerał jest najmniejszym składnikiem skorupy ziemskiej. Zgodnie z tą definicją substancja uznana za minerał powinna spełniać trzy podstawowe warunki:

1.    Miejscem jej powstania powinna być skorupa ziemska.

2.    Powinna powstać w warunkach naturalnych (=bez ingerencji człowieka).

3.    Powinna występować w stałym stanie skupienia.

Czy potrafisz wymienić jakieś substancje spełniające te warunki, czyli podać przykładowe nazwy minerałów? Czy w myśl tej definicji, np. rudy żelaza takie jak magnetyt czy hematyt są minerałami? Czy do tej grupy substancji możemy zaliczyć wodę? A co sądzisz o lodzie lodowcowym? Czy znajdowany na bałtyckich plażach bursztyn to minerał? A jakie miejsce w tych rozważaniach zajmie zwykły, słodki cukier?

Ilość minerałów spotykanych w przyrodzie szacowana jest na tysiące tj. około 2000 - 3000 minerałów i kilka tysięcy ich odmian.

W ramach zajęć zajmować się będziemy głównie bardzo wąską grupą minerałów, określaną mianem minerałów skałotwórczych, czyli tych, które mają podstawowe znaczenie w budowę skał.

Skała, natomiast, jest to zespół jednorodnych bądź różnorodnych minerałów. Jeżeli składa się z jednego minerału to nazywamy ją skałą monomineralną (np. kwarcyt), jeśli skała składa się z wielu minerałów to jest polimineralna (np. granit).

Najprostsza klasyfikacja minerałów, w myśl definicji podanej wyżej, oparta jest na ich składzie chemicznym. W podziale tym wyróżnia się następujące gromady minerałów:

1.    Pierwiastki rodzime - do grupy tej należą minerały występujące w przyrodzie w stanie wolnym, np. złoto rodzime -Au, srebro rodzime - Ag, platyna rodzima -Pt, siarka rodzima -S, diament, grafit - C (=węgiel).

2.    Siarczki i siarkosole - ta grupa reprezentowana jest głównie przez występujące w warunkach naturalnych sole kwasu siarkowodorowego (H_?S), np. piryt, markasyt - FeS?,