26527

*    początek w państwach niemieckich

*    apogeum - wiek XVII

*    specjalna procedura - tortury

*    jako prześladowcy czarownic też wybitni myśliciele tej epoki, jak Jean Bodin czy sędzia i profesor prawa z Lipska Benedykt Carpzow (autor dzieła w którym zalecał szczególnie okrutne środki postępowania z czarownicami)

*    nieliczni obrońcy przed prześladowaniem - np. jezuita Fryderyk Spee (autor wydanego anonimowo dzieła Cautio Criminalis) czy Daniel Wisner w Polsce.

Pojecie i cel kary. Katalog kar.

-    Ca roi i na - wszystkie kary publiczne, brak kar prywatnych - ich cel - odstraszanie

(prewencją generalna),

*    Bardzo surowa represja karna.

*    Duże rozbudowanie katalogu kar - kara sprawiedliwa to kara ściśle dopasowana do rodzaju przestępstwa i jego wagi (kary talionu, odzwierciedlające) -» min. 8 rodzajów kary śmierci, kary mutylacyjne, chłosty, wygnania, konfiskaty, ale też pojawienie się kary więzienia (nie jako kara samoistna, ale jako dodatkowa obok kary śmierci, albo jako przetrzymywanie przed wyrokiem).

- Katalog kar publicznych rozpowszechnił się w Europie i uzupełniany był miejscowymi karami (np. galera we Francji, bicie knutem w Rosji, zesłania na Syberię/Kaukaz, katorga, tj. zesłanie wraz z robotami)

Zasady stosowania kar.

-    Carolina - arbitralność lub analogia (kary nadzwyczajne - z reguły łagodniejsze).

- W doktrynie łagodzenie represji karnej - pogląd, że kary z Caroliny mają zastosowanie, gdy:

1)    nie zaistniały żadne okoliczności łagodzące,

2)    gdy sędzia ma niezachwianą pewność, że sprawca popełnił dany czyn -inaczej kara nadzwyczajna

-    Stopniowa rezygnacja z tak surowych kar też w ustawodawstwie, jednak prawdziwy przełom pod wpływem ideologii humanitaryzmu XVIII w.

-    Obok wskazówek dla sędziego nakazujących uwzględnianie okoliczności, liczne odesłania do prawa cesarskiego (rzymskiego), fakultetów prawniczych, opinii znawców prawa jako źródeł, z których mieli czerpać sędziowie. Carolina też sama dawała wskazówki, np. w przypadku zróżnicowania na pozycję społeczną. W doktrynie opracowano też szeroki zestaw okoliczności:

*    okoliczności łagodzące - m.in. upływ czasu, przyznanie się do winy, wykazanie skruchy, pojednanie, zwrot ukradzionego przedmiotu, zły stan zdrowia, szlacheckie pochodzenie.

*    okoliczności obciążające - m.in. przyłapanie na gorącym uczynku, recydywa, ofiara krewny, przełożony lub osoba wyższego stanu, nagminność występowania przestępstw danego rodzaju.