na rozwój miast średniowiecznych w ogóle.
* Ostro krytykowani przez mos gallicus, ale to ich działalność wpłynęła na recepcję prawa rzymskiego w Europie.
- Szczególnie ważny moment - przyjęcie prawa rzymskiego jako prawa obowiązującego (ordynacja Sądu Kameralnego rzeszy w XV w.). Powody: formalne - idea kontynuacji cesarstwa; materialne - rozwój gospodarczy
- Recepcja prawa następowała poprzez przejmowanie form, siatki pojęć i konstrukcji prawnych, a więc nadawaniu feudalnym zjawiskom romanistycznej formy.
- Recepcja dokonywana była poprzez naukę -> prawnicy wykształceni w szkołach włoskich komentatorów, dokonywali adaptacji rzymskich instytucji do rodzimych potrzeb -» „unaukowienie" życia prawnego i jego racjonalizacja w skali europejskiej, gdyż pojęcia rzymskie służyły do konstrukcji nowych pojęć, które przetrwały w nauce prawa do czasów najnowszych.
- To prawo nazwano prawem powszechnym/pospolitym, a moc formalnie miało posiłkową w stosunku do praw terytorialnych -* nauka prawa powszechnego stworzyła z czasem rozbudowany system nazwany „dzisiejsze prawo rzymskie" (heutiges romisches Recht) albo „nowoczesne stosowanie prawa rzymskiego" (usus modernus pandectarum). -♦ ogromny wpływ na naukę prawa, choć prawnicy niemieccy nie wydawali opini prawnych, to pisali traktaty.
- Liczne zagadnienia rodzime opracowali w duchu romanistycznym:
* występujące w prawie feudalnym wspólnoty znalazły nowe ujęcie w teoriach własności pospólnej ręki, wspólnot majątkowych małżeńskich, wspólnot spadkowych itp.
* nieznane prawu rzymskiemu urządzenia - organizacja kredytu realnego, instytucja ciężarów realnych
* pełna podbudowa teoretyczna dla wielu wątków z prawa rzymskiego, jak nauka o tytule i prawnym sposobie nabycia własności, teoria kontraktów konsensualnych, teoria osób prawnych.
- metoda to wciąż egzegeza i kazuistyka, ale początek sformułować pojęć ogólnych.