26666

Bohdan Jałowiecki wymienia „cztery orientacje teoretyczne"; konwencjonalną, ideologiczną, ekologiczną i humanistyczną, które charakteryzują polską socjologię miasta. Ostatnią z wymienionych orientacji - orientację humanistyczną cechuje traktowanie zbiorowości mieszkańców miasta jako pewnej wspólnoty symbolicznej, zamieszkującej określoną przestrzeń, która ma dla nich wartość wskutek nasycenia tej przestrzeni formami kulturowymi, wyposażonymi w sens i znaczenie

Przestrzeń miejską można opisać jako nakładający się układ przestrzeni publicznych, półprywatnych i prywatnych. Przestrzeń prywatna jest domeną rodziny Przestrzeń półprywatna wyznacza obszary, w których może zaistnieć prawdopodobieństwo bezpośrednich interakcji jednostek w ramach określonej grupy społecznej. Przestrzeń publiczna może być określona jako ta, która tworzy warunki i zachęca do pośredniej interakcji między jednostkami i grupami społecznymi. Fundamentem budowy naturalnego modelu miasta jest ustalenie wzajemnych relacji między prywatnym, grupowym i publicznym użytkownikiem przestrzeni otwartych. Jeżeli zatrzemy podział przestrzeni na miejsca i zlikwidujemy cechy je wyróżniające, przestrzeń pozostanie pozbawiona swej struktury i treści. Dzięki strukturalizacji i integracji wytworzyły się w miastach przestrzenie wspólnego i indywidualnego użytkowania. Uprzemysłowienie produkcji oraz związane z nią spontaniczne procesy urbanizacyjne wywołały przewartościowanie przestrzeni wspólnego użytkowania. Znaczna ich cześć utraciła pierwotny, społeczny charakter i przeistoczyła się w dostępną ogólnie przestrzeń publiczną..

Obraz miasta

Struktura Fizyczna miasta wyodrębnia przestrzenie zamknięte ścianami budynków (zabudowane) od przestrzeni otwartych, czyli tych, które rozpościerają się między zabudową.

Duże miasto musi być poprzecinane arteriami komunikacyjnymi. Wymagania techniczne zmuszają do projektowania arterii w postaci szerokich korytarzy, wzdłuż których 1 sytuowane są nie tylko jezdnie, ale również trasy podziemnego uzbrojenia. Sieć tych podstawowych dla miasta korytarzy infrastruktury technicznej w sposób najbardziej j czytelny i jasny dla mieszkańca wyodrębnia rejony miejskie. Proces strukturalizacji i integracji miejskich przestrzeni otwartych sprzyjał wyodrębnianiu się przestrzeni publicznych o znaczeniu komunikacyjnym. Naturalną wartość tych przestrzeni należy odczytywać według kryterium dostępności oraz rozległości oferowanych kontaktów międzyludzkich.

Miasta składające się z identycznych monofunkcyjnych osiedli mieszkaniowych tworzą system zdezintegrowany, który musi łączyć silnie rozbudowany układ drogowo-uliczny. W układzie tym ulica traci rolę spoiwa przestrzeni miejskiej, stając się uciążliwym, choć niezbędnym, korytarzem dla infrastruktury technicznej, odbieranym przez wielu mieszkańców jako terytorium wrogie i obce, ponieważ opanowane przez niebezpieczny i uciążliwy samochód..

Do punktów węzłowych miasta można zaliczyć: dworce kolejowe i autobusowe, przystanki komunikacji publicznej, skrzyżowania uliczne, place i skwery, a nawet wejścia do budynków i wszystkie inne punkty, gdzie następuje zbliżenie osób. Ranga punktów węzłowych w systemie miejskim jest podstawowa, albowiem zarówno relacje wewnętrzne tego systemu, jak i jego związki z otoczeniem odznaczają się tam szczególnie mocno. Punktami węzłowymi w mieście są dworce kolejowe, autobusowe i lotnicze, punkty przesiadkowe w systemie zbiorowego transportu miejskiego, ważne obiekty życia społecznego, w tym szkoły i uczelnie, a także kulturalnego i kultowego. Stąd też istotnymi wyznacznikami przestrzeni miejskiej są znaki szczególne, dzięki którym mamy ułatwiony sposób poruszania się w mieście.

2