27066

27066



Walka Akademii Krakowskiej z jezuitami rozgrywała się też na innej płaszczyźnie. Ażeby podnieść swoją pozycję zabiegano o beatyfikację własnego świętego. Taki proces pochłaniał nie mało pieniędzy i absorbował czas. Jezuici ten cel osiągnęli już w 1726 r., kiedy kanonizowany zosta Stanisław Kostka (1550-1568), nowicjusz tego zakonu. Uniwersytet ponad 100 lat zabiegał o kanonizację Jana Kantego, prof. teologii Akademii Krakowskiej (1390-1473). Dopiero w 1767 r. osiągnięto zamierzony cel.

Niechęć do szkolnictwa jezuickiego okazywała także postępowa szlachta. Zebrana na sejmie elekcyjnym w 1587 r., po śmierci ostatniego Jagiellona, Zygmunta Augusta (1520- 1572), sformułowała dezyderat, by przyszły monarcha przywiódł Akademię Krakowską do lepszego stanu przez sprowadzenie tam profesorów, którzy wychowywaliby młodzież szlachecką w duchu narodowym i do służby krajowi ucząc prawa polskiego, umiejętności skutecznego występowania na sejmikach i w sądach oraz ćwiczeń wojskowych.

Prawdopodobnie inicjatorem tej uchwały był wielki hetman koronny i kanclerz Jan Zamoyski (1542-1605), który był znany także ze swych wielostronnych zainteresowań humanistycznych, jakie rozwinęły się znakomicie w czasie wieloletnich studiów zagranicznych. Kiedy plany reformy Akademii Krakowskiej, jak i utworzenia świeckiej uczelni upadły, wystąpił do papieża Klemensa VIII z prośbą o zatwierdzenie planu powołania do życia w Zamościu Akademii z trzema wydziałami: sztuk wyzwolonych, prawa i medycyny, z upoważnieniem do nadawania stopni naukowych.

Papież w 1594 r. projekt zatwierdził . Na tej podstawie dn. 15 marca 1595 r. zostali wpisani do albumu Akademii Zamojskiej pierwsi studenci; natomiast oficjalny akt fundacyjny ogłoszony został w 1600 r.

Organizacja uczelni była dosyć złożona. Obejmowała dwa stopnie kształcenia.

Pierwszy niższy klasy elementarne - stanowił wprowadzenie do właściwych

studiów wyższych . Przeznaczony dla dzieci od 7 do 12 roku życia, obejmował 3 klasy.

W klasie I , jednorocznej, chłopcy zaczynali od nauki czytania i pisania w języku polskim, wg gramatyki Jana Kochanowskiego, a następnie przechodzili do początków języka łacińskiego i greckiego.

W klasie II , pogłębiali swoje umiejętności w łacinie i grece, przechodzili do poznania zasad składni oraz uczyli się analizy gramatycznej krótkich sentencji wyjętych z pism Cycerona.

W klasie III , poznawali początki filozofii i wymowy.

Drugi stopień - studia akademickie , organizowany był przez siedem katedr.

Pierwsze cztery katedry prowadziły poszerzony kurs nauki dawnego quadrivium, a więc arytmetyki, geometrii, logiki, metafizyki i filozofii naturalnej, czyli nauk przyrodniczych i medycyny oraz retoryki, czyli elokwencji i krasomówstwa , która nastawiona była na przygotowanie młodzieży do publicznej działalności na dworach i w innych instytucjach państwa.

Teoretyczne i praktyczne przygotowanie do życia publicznego dawały katedry filozofii moralnej polityki oraz dwie katedry prawa rzymskiego i feudalnego oraz prawa polskiego.

Działalność Akademii Zamojskiej nie zdołała oczywiście zagrozić monopolowi edukacyjnemu jezuitów, ani osłabić działalności Akademii Krakowskiej. Zmiana wyraźniejsza zarysowała się dopiero w drugiej połowie XVII w., kiedy niechętny jezuitom król Władysław IV, w 1642 r. sprowadził do Polski Pijarów, czyli zakon Braci Szkół Pobożnych

ZAKON PIJARÓW

Pijarzy stawiali sobie za cel upowszechnienie oświaty chrześcijańskiej wśród biednych.

Swoje szkoły zakładali głównie w Hiszpanii i Włoszech, gromadząc zwykle młodzież z warstw ubogich. Początkowo miały one poziom szkół elementarnych, w których główny nacisk kładziono na nauki praktyczne, tj. na naukę czytania, pisania i rachunków.

Ich zasługą było udoskonalanie nauki matematyki oraz wydanie podręcznika do nauki rachunków, czym spopularyzowali ją wśród swoich wychowanków. Pod wpływem jezuitów rozszerzyli swoją działalność na szkoły średnie.

W swoich kolegiach realizowali na ogół ten sam program nauki co jezuici. Jedyną swoistością było to, że pielęgnowali naukę arytmetyki i że częściej uczyli się w ich szkołach synowie z rodzin ubogich.

Do Polski przybyli w 1642 r. z Moraw, kiedy król Władysław IV ufundował dla nich klasztor w Warszawie. W rok później (wl643 r.), starosta Stanisław Lubomirski ufundował drugi klasztor w Podolińcu . Po paru latach (w 1655 r.) osiedlili się w Rzeszowie, a potem w kilku innych miastach, przejmując niekiedy szkoły - kolonie Akademii Krakowskiej.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Sprawozdanie WKOZJK na Wydziale BLiW PWrza rok akademicki 2014-2015 zajmowała się też wielokrotnie R
Czas wojny rozgrywają się będąc na Polach wyrzucisz 2 oczka podczas ruchu, oznacza to, że
PA110540 Rozstrzyganie kolizji w czasie opiera się teź na zasadzie: iex retro non ógii (ustawa nie d
truskawka odmiany Odmiany truskawek - do czego są najlepsze AEIkat Odmiana deserowa, ale nadająca si
S. Czachorowski: seminarium magisterskie zjawiskami złożonymi spotykamy się też na gruncie fizyki,
Obraz (139) 2 (F+), który nie należy do wysokich, lecz do średnich, co odbija się też na wypowiedzia
•    ustawa terminem tym posługuje się też na oznaczenie sytuacji prawnej, która nie
DSC96 (2) 96 Nawrócenia łemBiskup powoływał się też na to, że barbarzyńcami byli patriarchowie żydo
60065 skanuj0044 (62) Metody pomocy w przypadku dzieci z FAS - znacznie później. Dzieci z FAS często
FizykaII46501 461 461 w prostej linii or dalej, lecz rozbiega się też na prawo i lewo, zbaczając od
Natknęłam się też na bardzo ciekawy fragment książki „Orpheus-Historia powszechna religij” autorstwa
CCI00044 Nazwy „rząd” używa się też na określenie tych sług Korony, którzy sprawują określone stanow
autonomiczny system opowiadania". Wielu badaczy koncentruje się także na historycznej płaszczyź

więcej podobnych podstron