20. Nadzór bankowy
Ze względu na specyficzny charakter działalności banków - dysponowanie środkami wielu podmiotów gospodarczych - władze państwowe ustanawiają urząd nadzoru bankowego. Przedmiotem zainteresowania tego nadzoru jest zapewnienie bezpieczeństwa wkładów gromadzonych przez banki. Nadzór bankowy jest sprawdzany, bądź przez bank centralny, bądź też przez Ministerstwo Finansów (Skarbu), a także przez organizację niezależną.
Do zadań nadzoru bankowego należy niedopuszczenie do:
- naruszenia prawa bankowego oraz innych przepisów prawnych obowiązujących banki
- utraty płynności przez bank
- takiego pogorszenia się rentowności banku, które groziłoby jego likwidacją
Urząd Nadzoru bankowego ma prawo kontrolowania działalności banku, a w przypadku, jeśli uzna, że postępowanie danego banku zagraża wypełnieniu przez niego zobowiązań wobec klientów lub w sposób rażący narusza przepisy prawa bankowego, może zastosować odpowiednią karę administracyjną, aż do zawieszenia lub odwołania kierownictwa danego banku, a nawet postawienia banku w stan likwidacji.
Nadzór bankowy działa w interesie ochrony deponentów oraz w celu zapobieżenia niepożądanym następstwom ogólnogospodarczym masowego bankructwa. Jest instytucją, która udziela zezwoleń na uruchomienie instytucji bankowych. Mogą u być stosowane dwie metody:
- metoda koncesji, która wiąże zezwolenie ze spełnieniem określonych warunków przez założycieli i oznacza konieczność odpowiedniej decyzji władz administracyjnych.
- metoda normatywna, która zezwala prowadzić operacje bankowe każdemu, kto stosuje się do określonych norm.