• Działanie nie może być objęte stanem wyższej konieczności oraz nie było w stanie błędu co do okoliczności faktycznych czynu
• Odpowiedzialność kama dotyczy czynu, które pociąga określone skutki przestępstwa (np. śmierć człowieka, zniesławienie, zniszczenie mienia)
• Dotyczy czynu dokonanego w stanie winy umyślnej lub nieumyślnej (nullum crimen sine culpa)
A Cywilna:
• Ma charakter majątkowy
• Obejmuje w polskim prawie osoby fizyczne, prawne, Skarb Państwa, a także inne jednostki organizacyjne, które nie mają osobowości prawnej ale mogą występować jako samodzielny podmiot w stosunku prawnym
• Zasada winy (czyn musi być zawiniony winą umyślną lub nieumyślną)
• Zasada ryzyka (ponosi się ujemne konsekwencje swojego lub cudzego zachowania niezależnie od winy określonej osoby zobowiązanej)
• Zasada słuszności (oparta na zasadach współżycia społecznego)
• Typy odpowiedzialności cywilnej:
■ Deliktowa (ex delicto, z czynu zabronionego) - wynika z czynu niedozwolonego;
2 warunki: musi powstać szkoda, zachowanie ma charakter czynu niedozwolonego,
odszkodowanie przyjmuje 2 formy: naprawienie szkody w postaci restytucji (przywrócenie stanu sprzed szkody) lub odszkodowania; szczególnym przypadkiem jest odpowiedzialność Skarbu Państwa za działalność funkcjonariuszy lub decyzje administracyjne, które powodują szkody
■ Kontraktowa (ex contractu, z umowy,) - odpowiedzialność za wyrządzone szkody wynikające z niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków powstałego w wyniku zawarcia czynności prawnych
warunki: musi powstać szkoda z nienależytego wywiązania się z umowy, musi zaistnieć zdarzenie (zachowanie) wynikiem którego szkoda powstaje, musi istnieć związek między zachowaniem a szkodą
■ Przyjęta w drodze umowy za szkodę powstała w wyniku zachowania określonej osoby lub zaistnienia określonego zdarzenia (gwarancyjna, ubezpieczeniowa) szkoda powstaje w wyniku określonego zachowania osoby lub zaistnienia zdarzenia, ale ani bezpośredniemu sprawcy, ani naturze, ani osobie odpowiedzialnej nie można przypisać winy
A Służbowa:
• Odpowiedzialność pracowników wobec pracodawcy z powodu naruszenia obowiązków związanych z wykonywaniem czynności służbowych
• Wyróżnia się: odpowiedzialność porządkową, wynikającą z organizacji pracy (BHP), materialną wobec pracodawcy, który wyrządził jakąś szkodę swoim zachowaniem, dyscyplinarna - szczególny przypadek porządkowej, dotyczy pracowników mianowanych (administracja publiczna, lekarze, prokuratorzy)