WNIOSKOWANIA PRAWNICZE
Wnioskowania prawnicze - rozumowania, w których z treści określonych norm wyprowadza się treści innych norm. które są wnioskiem w danym rozumowaniu.
Dyrektywy inferencyjne pozwalają z treści normy Ni wyprowadzić normę N2.
Dyrektywy wykładni prawa i dyrektywy inferencyjne są oparte na
Na podstawie charakterystyki związków między wnioskowaniami istnieją dwa rodzaje wnioskowań:
a wnioskowanie oparte na wynikaniu normy z normy:
• logiczne wynikanie normy z normy: oparte na związku logicznym wynikającym z normy N| i N2, zakres zastosowania normy N| obejmuje zakres zastosowania normy N2
• instrumentalne wynikanie normy z normy: związek przyczynowy, iż między realizacją normy N| i N2 zachodzi jakiś związek przyczynowy (między określonym zachowaniem adresata określonej normy, a wyznaczonym przez tę normę stanem rzeczy, który adresat ma zrealizować, istnieje pewien związek)
Formułuje się 2 dyrektywy: dyrektywa instrumentalnego nakazu (jeżeli obowiązuje norma Ni która określonemu adresatowi nakazuje coś czynić, to na podstawie dyrektywy instrumentalnego nakazu obowiązuje również norma N2, która nakazuje czynić również to, co sprzyja realizacji nakazu zawartego w normie N-t) i dyrektywa instrumentalnego zakazu (jeżeli obowiązuje norma Ni która określonemu adresatowi nakazuje coś czynić, to przyjmuje się na mocy dyrektywy instrumentalnego zakazu, że obowiązuje również norma N2 która zakazuje czynić wszystko to, co nie sprzyja realizacji nakazu zawartego w normie N-i)
a wnioskowanie oparte na założeniu konsekwentności ocen prawodawcy:
• wnioskowanie analogia iuris (jeżeli obowiązuje norma N|, o określonym uzasadnieniu aksjologicznym, to przyjmujemy, iż obowiązuje norma N2, która nie należy do systemu prawnego, ale ma takie samo uzasadnienie aksjologiczne, jak norma N|)
• wnioskowanie a fortiori:
■ a minori ad maius (jeżeli istnieje norma N|, która zakazuje naruszać określone dobro, to przyjąwszy założenie o konsekwentności ocen prawodawcy, przyjmuje się, że obowiązuje norma N2 która zakazuje naruszać owe dobro w stopniu większym)
■ a maiori ad minus (jeżeli obowiązuje norma N|, która nakazuje chronić określone dobro większym nakładem sił, to przyjmuje się na mocy założenia konsekwentności ocen prawodawcy, że obowiązuje norma N2, która nakazuje chronić dane dobro mniejszym nakładem sił)