27471

Sytuacja przymusowa - ktoś znajduje się w sytuacji wymagającej wyboru jednego z zachowań, przy czym każde z nich ma złe, niekorzystne następstwa, a więc gdy stoi przed wyborem mniejszego zła. Sytuację taką można stworzyć dla kogoś celowo. Tak często postępuje prawodawca, stawia adresata przed wyborem: postąpić w sposób wskazany w normie, co bywa uciążliwe, bo realizowanie obowiązków jest zazwyczaj odczuwane jako ograniczenie wolności, albo narazić się na wyrządzenie określonego zła za jej niezrealizowanie, zakładając, że adresat wybierze mniejsze zło, jakim miałoby być dla niego zrealizowanie normy

Przemoc - użycie siły fizycznej w celu zmuszenia kogoś do określonego postępowania. Może mieć charakter legalny, gdy użycie siły fizycznej jest przewidziane przez normę prawną.

Przymus - może mieć różny charakter, w szczególności fizyczny lub psychiczny. Może też mieć charakter prawny (np. skłonienie do opuszczenia budynku zagrożonego zawaleniem), pozaprawny (np. stosowany przez organizacje w celu pozyskania nowych członków) oraz ekonomiczny

Sankcja skupiona (zinstytucjonalizowana) - sankcja wymierzona w sposób zorganizowany przez określone powołane do tego instytucje (np. sąd)

Sankcja rozsiana - sankcja polegająca na spontanicznych reakcjach ludzi z pewnego środowiska na przekroczenie normy i przejawiająca się w dezaprobacie, jaka spotyka naruszającego normę, w bojkocie towarzyskim, sankcja ta może też przybierać formę potępienia, a w skrajnych przypadkach nawet agresji.

Wymierzanie sankcji - państwo powołuje i utrzymuje specjalne instytucje, których zadaniem jest stosowanie zinstytucjonalizowanego przymusu, tzn. wymierzenie sankcji za naruszenie normy, a następnie zrealizowanie tych sankcji

Katalog sankcji:

•    Sankcje karne

•    Sankcje egzekucji

•    Sankcje nieważności

Sankcja kama - zło wyrządzone przez państwo temu, kto dopuszcza się przestępstwa. Polega ona na pozbawieniu osoby odpowiedzialnej za popełnienie przestępstwa dóbr osobistych lub dóbr majątkowych (np. życia, wolności, majątku, dobrego imienia) albo na umniejszeniu tych dóbr.

Polski kodeks karny z 1997r. wyróżnia:

-    Kary - dożywotnie pozbawienie wolności, 25 lat więzienia, pozbawienie, ograniczenie wolności oraz grzywna

-    Środki karne - np. pozbawienie praw publicznych, zakaz zajmowania określonego stanowiska, zakaz prowadzenia pojazdów, wykonywania zawodu, prowadzenia określonej działalności gospodarczej