2765

narzucić swojego sposobu działania, musza nawzajem przystosować swoje działania do siebie. Występują one we wszystkich tych sytuacjach, gdy jednostki lub grupy znajdują się w nowej sytuacji, w której dotychczas stosowane wzoiy działań, kryteria oceni modele kulturowe nie dają możliwości zaspokojenia potrzeb i uczestnictwa w życiu zbiorowym. Proces przystosowania nigdy nie jest w pełni jednostronny. Z obu stron zawiera różne elementy, przyjmując różne etapy, przyjmując różne postacie. Człowiek przystosowujący się może uznać, że jego dawne wzory są niewłaściwe, całkiem je odrzucić i przyjąć nowe, efektywniejsze w zastanej nowej sytuacji.

Proces przystosowania może mieć kilka postaci:

Stadium reorientacji psychologicznej. Jednostka przystosowująca się uczy się nowych wzorów zachowań, nowych systemów, nowych systemów wartości i kryteriów ocen, umie je stosować, gdy trzeba, ale nie uznaje ich za swoje, nie identyfikuje się z nimi zupełnie. Może nawet w stosunku do nich zachować wrogość i pogardę.

Tolerancja

Akomodacja czyli tolerancja

ale połączona ze wzajemnymi ustępstwami., z przyjęciem podstawowych systemów wartości istniejących w nowej sytuacji podstawowych wzorów zachowań jako własnych. Akomodacja jest już wytworzeniem wspólnych wartości i norm, czy wzorów obu partnerów, między któiymi przebiega proces.

Asymilacja

Przystosowanie zupełne, kiedy osobnik przystosowujący się odrzuca wszystkie swoje dotychczasowe wartości i wzory, przyjmując nowe w całym zakresie i identyfikując się z nimi zupełnie.

2. Współpraca

Współpraca jest procesem pochodnym podziału pracy- konieczności wykonywania czynności wspólnie przez kilka ludzi. Jest działaniem zharmonizowanym, w któiym poszczególne jednostki czy grupy dokonują zadania w osiąganiu jednego wspólnego celu- obojętne, jakim jest ten cel- ekonomiczny, polityczny, towarzyski, religijny. Każda współpraca wymaga przystosowania, ograniczenia w pewnym zakresie własnej samodzielności, ograniczenia swobody decyzji własnej, wymagającej zharmonizowania decyzjami partnera, Współpraca jest procesem zmiennym, tworzącym układy o chwiejnej równowadze

3.    W spółzaw odnic tw o

Powstaje na gruncie rozbieżności interesów lub na gruncie dążenie do zaspokojenia tych samych interesów kosztem partnera. Powstaje tam, gdzie ilość środków lub możliwości zaspakajania potrzeb jest ograniczona i członkowie grupy lub kilku grup współ zawodniczą między sobą o ich zdobycie. Współzawodnictwo można określić jako przeciwstawne dążenie do zdobycia przedmiotów, dóbr czy osiągnięcia celów przez działania nie zharmonizowane. Rodzaje współzawodnictwa

a) spontaniczny -przyrodzony proces współzawodnictwa między osobnikami i zbiorowościami o dobra i wartości pożądane, lecz znajdujących się w ilościach niewystarczających , aby mogli je otrzymać wszyscy. To współzawodnictwo jest procesem niezależnym od woli i intencji jednostek

b)    proces współ zawodni ctwa , który może być świadomie i celowo organizowany przez jednostki i grupy , zmierzające planowo do wyeliminowania konkurentów od dostępu do pożądanych wartości i dóbr i realizacji ich interesów

c)    współzawodnictwo tzw. twórcze

Współzawodnictwo w lepszym wykonywaniu pracy, w osiągnięciu lepszych wyników, znalezieniu lepszych rozwiązań dla ważnych zagadnień itp.