27705

społeczne tworzące porządek hierarchiczny to zjawisko ze sfery świadomości społecznej. Wszelkie wyobrażenie klasy zakłada podwójny sąd wartościujący : ocenę jakie dobro lub dobra są w rozważanym społeczeństwie najważniejsze i najwyżej cenione, oraz ocenę w jakim stopniu członkowie owego społeczeństwa mogą zaspokajać swoje potrzeby odnoszące się do tego dobra. Jest to swego rodzaju wyobcowaiue jakiejś grupy spoi W ówczesnym jemu spoi. takie miejsce zajmowała klasa robotnicza. Centralne miejsce w jego koncepcji klas zajmuje pojęcie potrzeby. Badać luerarcluę klasową w danym spoL to badać rodzaje występujących potrzeb i stopień ich zaspokojenia.

• Najmocniejszą stroną studiów Halbwaclisa były jego ustalenia dotyczące społecznego pochodzenia i uwarunkowania ludzkich potrzeb-.. socjologiczna teoria potrzeb"

„Marcela Maussa Durkheimizni zmodyfikowany"

•    Po śmierci Durkheima przejął przewodnictwo nad szkołą.

•    Pozostawił spuściznę niezbyt okazałą ilościowo ale okazałą jakościową.

•    Był człowiekiem o wszechstronnej enidycji, cierpiącym nie na brak pomysłów ale brak wytrwałości -dlatego jego prace mają raczej charakter konspektów.

•    Zajmował się problematyką etnologiczną

•    W późniejszych pracach w których zajmował się metodologią i socjologią ogólną został sformułowany postulat „całościowych faktów społecznych", (był reakcją na postępującą dezintegrację nauk społecznych) dość niejasny ale kluczowy dla późniejszego rozumienia dzieła tego uczonego.

•    Mauss zarzucał socjologom, że popadają w nadmierne abstrakcje, że trzeba obserwować to co jest nam dane.

•    To pragnienie dotarcia do społecznego konkretu przejawia się dwojako: po pierwsze chodzi o skierowanie uwagi na takie zjawiska społeczne, w których wyrażają się równocześnie wszelkiego rodzaju instytucje: religijne, prawne i moralne. Przedmiotem socjologii mają być „systemy" instytucji. Z drugiej strony aby uczestnika życia społecznego rozpatrywać jako człowieka pełnego- istotę, która jest jednocześnie społeczna, psychiczna i biologiczna. Socjolog musi poznać też fizjologiczną i emocjonalną stronę człowieka. W tym miejscu dochodzi do głosu nieprawomyślność Maussa w stosunku do Durkheima ziuesietue prymatu wyobrażeń zbiorowych i wprowadzenie do socjologii rozległej problematyki działali indywidualnych

•    Jednak myśli Maussa. dalekie się od jakiejkolwiek jednoznaczności i pozostają na poziomie raczej intuicji niż programu metodologicznego.

•    Największa jednak niejasność wiąże się z tym. że postulat badania całościowych faktów społecznych Mauss formułuje czasem jako zalecenie odnoszące się do sposobu badania wszelkich zjawisk społecznych czasem zaś jako dyrektywę dotyczącą sposobu selekcji badanych zjawisk.

•    Wydaje się, że tworząc posmlat o badaniu całościowych faktów społecznych Mauss połączył w istocie wiele różnych spraw, tworząc w rezultacie utopię socjologii Chciał znaleźć maksymalnie ogólną formułę teoretyczną pozwalającą określić miejsce i zadania socjologii. W rezultacie pozostawił po sobie zbiór pomysłów, które mogłyby dostarczać inspiracji, ale żadną miarą nie mogły ułożyć się w system teoretyczny.

„Oddziaływanie durheimizuiir

•    Oddziaływanie Durheimizmu było z pewnością bardzo nierównomierne: ogromne we Francji , pozostało dość ograniczone poza jej granicami. Zagraniczni autorzy rzadko gościli na łamach ,,L'Annee"

•    O braku oddziaływania durkhemizmu na socjologię światową zadecydowało:

•    był on mocno zakotwiczony we francuskiej tradycji intelektualnej, która z różnych względów nie wszędzie znajdowała jednakowe zrozumienie

- stanowił odpowiedź na aktualne pytania francuskiej praktyki społecznej . która dość zasadniczo różniła się od praktyki społecznej innych narodów.

•    był doktryną socjologii usamodzielnionej i zinstytucjonalizowanej, socjologii jakiej poza Francją nigdzie nie było.