państwo narodowe za najwłaściwszą formę organizacji społeczności złączonej wspólnotą pochodzenia, języka, historii i kultury. Ideologia narodowa posiada rozmaite odcienie. Czasem wspiera się na aspiracjach do utworzenia własnego państwa (nacjonalizm bywa popularny wśród narodów pozbawionych państwowości), czasem do wywyższenia się nad inne narody. Zawsze natomiast nacjonalizm odnajduje we własnym narodzie cechy lepsze niż u innych narodów (etnocentryzm). Różna też bywa postawa nacjonalistów wobec elementów etnicznie obcych w obrębie własnego narodu od tolerancji po uznanie obcych za źródło wszelkiego zła (ksenofobia). Działania wynikające z tych postaw przebiegają również od dobrowolnej integracji do opartych na przymusie i wrogości asymilacji bądź segregacji.
5. Faszyzm
Ideologia oparta na wartościach autorytetu i wspólnoty, która posłużyła w XX wieku do budowy ustroju z silnie rozbudowanym aparatem partyjnym i bojówkami gotowymi rozprawić się z elementami zagrażającymi państwu w interpretacji partii. Partia faszystowska opiera się na zasadach wodzowskich, a członkowie są ślepo oddani przywódcy.
Zasadniczym powodem faszyzmu w Europie była frustracja społeczna wynikająca z problemów gospodarczych i kryzysu. Z tego właśnie powodu rozmaite faszyzmy, zwłaszcza narodowy socjalizm ujawniały silne tendencje egalitarne pomimo orientacji skrajnie prawicowej.
7. Komunizm
Komunizm jest mglistą ideą wspólnoty i równości, którą odnaleźć można już u Platona i w średniowiecznych ruchach plebejskich, a później w
ruchu socjalistycznym, lecz konkretnego kształtu nabrał jako XXwieczna mutacja europejskiego socjalizmu powstała tuż przed Rewolucją
Rosyjską i po niej rozwijana. Komuniści zachowali tradycyjne idee