• osoby prawne prawa publicznego - ze względu na fakt, iż nie są one prostymi zrzeszeniami obywateli realizujących swoje prawa nie uznaje sie ich za podmioty praw i wolności z rozdz, II. a ich samodzielność chroniona jest osobnymi mechanizmami (choć są sytuacje graniczne, np. K. daje szkołom wyższym autonomię, więc nadaje im prawo);
ADRESACI PRAW I WOLNOŚCI
wertykalne działanie konstytucyjnych praw i wolności — adresatem praw i wolności są organy władzy publicznej, tj. wszystkie organy o państwowym lub samorządowym charakterze, które sprawują kompetencje władcze. Określonym prawo przypisane są określone obowiązki (o charakterze pozytywnym lub negatywnym) po stronie władz publicznych. W związku z tym jednostce powinna przysługiwać procedura dochodzenia swych praw. Jest to podstawowa różnica między .prawami i wolnościami" a .zasadami polityki państwa", z której wynikają tzw. refleksy prawne, tzn. istnieje wprawdzie adresat obowiązku, ale nie ma podmiotu uprawnionego do bezpośredniego dochodzenia realizacji tego obowiązku;
• do wszystkich tych obowiązków odnosi się ogólna zasada najwyższą mocy prawnej Konstytucji i bezpośredniego stosowania jej przepisów (art. 8) instrumentami jakie posiadają: władza ustawodawcza ma stanowić ustawy zapewniające realizację i ochronę praw i wolności, władz wykonawcza i samorządowa ma za zadanie realizację tych praw w konkretnych przypadkach, a władza sadownicza ma obowiązek ochraniać prawa i wolności jednostki w jej stosunkach z władzami publicznymi;
horyzontalne działanie konstytucyjnych praw i wolności -* brak jasnej odpowiedzi, ale koncepcja ta ma szerokie uznanie w krajach zachodnich (głównie w RFN - szereg praw i wolności nie tylko chronią obywatela wobec państwa, ale też stanowią podstawy porządku życia społecznego i wywierają bezpośredni wpływ na obywateli) -♦ nie oznacza to możliwości pociągnięcia do odpowiedzialności za naruszenie normy konstytucyjnej, ale oznacza, że sądy i inne organy nie będą takim działaniom zapewniać ochrony i egzekucji;
• w polskim orzecz. nie zaznaczyła się jeszcze, choć można się tego spodziewać;