28564

84.ZASADY PRAWA CYWILNEGO W II RP.

Prawo cywilne w okresie II RP obejmowało zakresem regulacji prawnej sytuację rodziny i stosunki między jej członkami- o charakterze osobistym i majątkowym, własność, wymianę dóbr i świadczenia usług. Przy regulacji tych stosunków państwo kierowało się zasadami i ideami przewodnimi określonymi przez panujące stosunki społeczno- gospodarcze. Wykształciły sie już przed 1918 rokiem i były aprobowane przez ustawodawstwo zaborcze.

1. Prawo własności prywatnej- opierają się na nim kapitalistyczne stosunki społeczno- gospodarcze. Konstytucja marcowa uznawała własność prywatną za podstawę ustroju społecznego i porządku prawnego państwa. Nie widziała w nim jednak prawa bezwzględnego. Dopuszczała możliv\»ść wywłaszczenia lub ograniczenia własności ze względów wyższej użyteczności. Konkretnym wyrazem tych ograniczeń było ustawodawstwo o reformie rolnej, ustalające max ilość ziemi, jaką mogła posiadać jedna rodzina i przewidujące dobrowolną lub przymusową parcelację nadwyżek. Przejawem ograniczeń były także przepisy uzależniające obrót gospodarstwami rolnymi powstałymi w wyniku reformy rolnej od zgody organów administracyjnych.

z zasada formalnej równości podmiotów prawa cywilnego- została w II RP utrzymana wraz ze wszystkimi ograniczeniami, wynikającymi ze zróżnicowania usytuowania obywateli pod względem statusu majątkowego, społecznego czy kulturalnego.

3.    zasada swobody umów- potwierdzona została przez art 55 kodeksu zobowiązań z 1933 roku. Swoboda umów podlegała jednak ograniczeniom, ich przesłanką było rozładowanie napięć społecznych. Zmierzała do tego m.in. reglamentacja.

4.    zasada bezpośredniego obrotu i harmonijnego współżycia ludzi- znajdowały odbicie w zaborczych przepisach prawnych obowiązujących w II RP jak i w wydawanych ustawach polskich. Zasada harmonijnego współżycia przejawiała się w przepisach waloryzacyjnych, związanych z przeliczaniem zobowiązań pieniężnych spowodowanych spadkiem wartości waluty po l W.Ś.