28567

95.ZASADY PROCESU KARNEGO W II RP. ŚLEDZTWO I DOCHODZENIE.

Procedurę karną normowa) kodeks postępowania karnego z 1928 roku. Stanowi) twór oryginalny, odznaczający się wysokim poziomem techniki legislacyjnej. Kodeks cechowały tendencje liberalne, przejawiające sie w dążeniu jego twórców do stworzenia takich rękojmi, które zabezpieczały niewinnego od postawienia przed sądem i skazania Do gwarancji praw jednostki w postępowaniu karnym zaliczano: uzależnienie tymczasowego aresztowania od decyzji sądu, prawo do posiadania obrońcy, jawność rozprawy, domniemanie niewinności oskarżonego, możliwość wniesienia apelacji, zakaz „reformationis in peius’’- zabraniający zaostrzenia kary przez sąd II instancji, jeżeli oskarżyciel nie złoży) apelacji. Kodeks postępowania karnego wprowadzał formę procesu mieszanego skargowo- inkwizycyjnego. Element skargowy przejawiał się w wstrzymaniu sprawy na żądanie uprawnionego oskarżyciela i w rozróżnieniu w postępowaniu głównym funkcji sądzenia, oskarżania i obrony. Cechy inkwizycyjne wyrażały sie w ściganiu większości przestępstw z urzędu i w trybie prowadzenia postępowania przygotowawczego.

Przestępstwa z punktu widzenia procesu karnego dzieliły sie na ścigane z urzędu i z oskarżenia prywatnego. Proces dzielił się na dwa stadia: postępowanie przygotowawcze i rozprawę główną. Przy przestępstwach ściganych z urzędu postępowanie karne rozpoczynało sie od postępowania przygotowawczego, które dzieliło się na dochodzenie i śledztwo.

Dochodzenie prowadził oskarżyciel publiczny (prokurator), a na jego żądanie policja. Miało na celu zebranie informacji o przestępstwie. Wszczynane było na żądanie prokuratora i prowadziła je policja, rzadziej sam prokurator.

Śledztwo z reguły w zawiłych sprawach prowadził sędzia śledczy pod kontrola prokuratora. Jego zadaniem było ustalenie sprawcy i uzyskanie dowodów. Tymczasowe aresztowanie podejrzanego w trakcie dochodzenia lub śledztwa następowało na mocy decyzji sądu. Na podstawie w/yników śledztwa prokurator sporządzał akt oskarżenia i wnosił go do sądu grodzkiego lub okręgowego. Podczas postępowania przygotowawczego wobec osoby podejrzanej mogły być zastosowane środki zapobiegawcze: poręczenie, kaucja lub areszt tymczasowy.

Rozprawa toczyła sie na zasadach:    skargowości, kontradyktoryjności,

trójpodmiotowości (oskarżyciel- oskarżony- sędzia), równości stron procesowych, swobodnej oceny dowodów, domniemania niewinności, osiągnięcia prawdy materialnej, koncentracji procesowej, ustności. jaw/ności oraz instancyjności. Ostatnia przewidywała od orzeczenia sądu I instancji apelacje do sądu I instancji. Wnosił ją zarówno oskarżyciel jak i oskarżony. Mogła dotyczyć strony faktycznej uznania winy i wymiaru kary. Sąd II instancji rozpatrywał sprawę ponownie i mógł poprzedni wyrok zatwierdzić lub zmienić. Od jego orzeczenia przysługiwała skarga kasacyjna do SN. Jej wzniesienie mogło być jednak oparte na zarzutach obrazy prawa materialnego lub procesowego. W praktyce uzależniona była także od wysokich opłat. Gwarancją dla oskarżonego było także wprowadzenia zakazu zaostrzenia kary przez sąd w/yższej instancji, jeżeli apelacje wniósł sam oskarżony.