32789

administracji, ale mimo to nie zgadzali się na żadne ustępstwa i odchylenia od przyjętych przepisów, które proponowały władze.

Kiedy w 1963 roku prezydent Makarios zaproponował projekt zwany „13 punktami Makariosa” , który miał usprawnić funkcjonowanie państwa, Turcy przyjęli go jako zamach na ich zagwarantowaną prze konstytucję uprzywilejowaną pozycję. Projekt przewidywał m.in. zniesienie weta prezydenta i wiceprezydenta i proporcjonalnej reprezentacji.

Manifestacje zwolenników i przeciwników projektu przerodziły się w zamieszki, co groziło interwencją sygnatariuszy Stamtu Gwarancyjnego. Nie doszło jednak do eskalacji konfliktu. Aby zaprotestować przeciwko działaniom rządu polityki tureccy wycofali się z organów państwowych, na co społeczność turecka zareagowała bojkotem decyzji rządowych, jako że nie posiadała swojej reprezentacji w rządzie, co oznaczało że decyzje podejmują jednostronnie Grecy.

W następnych latach doszło do zaostrzenia konfliktu, przede wszystkich przez starcia pomiędzy Turkami cypryjskimi a Gwardią Narodową - Gwardię Narodową utworzono po wydarzeniach z 1963 roku, w zamierzeniu miała ona przeciwdziałać zamieszkom, jednak przy jej formowaniu wystąpiły problemy ze znalezieniem odpowiedniej kadry oficerskiej. Po prostu brakowało ludzi. Stanowiska oficerskie objęli więc greccy dowódcy, którzy przybyli na wyspę. W gwardii nie było Turków, co zrodziło natychmiastowe negatywne nastawienie Turków do niej. W wyniku prowokacji jakicli dopuszczali się członkowie Gwardii doszło do krwawych zamieszek pomiędzy nią a bojówkami tureckimi, których kulminacyjny moment to rok 1967. Po tych wydarzeniach mniejszość turecka odizolowała się od reszty społeczeństwa, zamykając się w enklawach rozrzuconych na terenie całej wyspy.

Wszelkie działania rządu cypryjskiego mające na celu zażegnanie konfliktu były blokowane przez rządy Turcji i Grecji, starające się wprowadzić w życie ideę enosis lub taksim. Rząd grecki po dojściu do władzy tzw. Czarnych pułkowników doprowadził do odrodzenia EOKE, której celem miało być obalenie rządu Makariosa i przyłączenie Cypru do Grecji.

Do wykonania planu doszło 15 Iipca 1975 rokit W wyniku zbrojnej interwencji Gwardii Narodowej obalono rząd a przywódca EOKE Nikos Sampson obwołał się prezydentem Cypru. Reakcję Turcji można było przewidzieć. Po hasłem ochrony mniejszości tureckiej dokonała inwazji na wyspę. Wybuchły krwawe walki pomiędzy bojówkami Turków cypryjskich i Gwardią Narodową. Turcy zajęli 40% terytorium wyspy. Interwencja turecka miała wiele skutków, które ważą na dzisiejszych relacjach pomiędzy Republiką Cypru a Tureckiej Republice Północnego Cypru.

Negocjacje pomiędzy politykami nie przyniosły skutków. Strona turecka 13 lutego 1975 roku ogłosiła jednostronną deklarację o utworzeniu Federacyjnego Państwa Turków Cypryjskich, pomimo interwencji zewnętrznych nrtin. podejmowanych przez ONZ nie udało się doprowadzić do zażegnania konfliktu, a w 1983 roku strona turecka ogłosiła utworzenie niezależnej Tureckiej Republiki Północnego Cypru. Mimo, że państwo utworzone przez Turków cypryjskich uznaje tylko Turcja, sprawa połączenia obu części wyspy w jedno państwo utknęła w miejscu i do dzisiaj obie strony nie są w stanie jej rozwiązać. Obie części wyspy oddziela linia demarkacyjna zwaną linią Atylłi. Stolica dawnego państwa cypryjskiego także została podzielona wzdłuż tzw. Zielonej linii. Turcy zajęli ok. 37% terytorium wyspy. W rozwiązanie konfliktu zaangażowało się ONZ, a obecnie Unia Europejska po tym jak Republika Cypru została jej członkiem. (Bez części północnej) - postrzegana jako rzecznik interesów greckieh.

W latach 2001 - 2004 ONZ prowadziło tzw. Misję dobrych usług, którą nadzorował sam sekretarz generalny Kofi Annan. Jego plan reunifikacji wyspy został entuzjastycznie przyjęty przez Turków cypryjskich, jednak Grecy byli do niego nastawieni sceptycznie i w 2004 roku odrzucili go w referendum.