33437

Rozwój sakramentu pokuty w tradycji Kościoła

-    wskazania nowotestamentalne:

Zewnętrzne akty są drugorzędne. Sprawdzeniem autentycznym tego nawrócenia jest czynienie dobra.

N.T żądanie nawrócenia- Jan Chrzciciel mówi, że nawrócenie jest wtedy prawdziwe, gdy są owoce nawrócenia. Porównuje człowieka do drzewa. Gotowość na przyjście Mesjasza zawarta jest w postawie nawrócenia. Na pierwszym miejscu w N.T jest łaskawość i miłosierdzie Boga.

Odpowiedź człowieka to radykalne zerwanie z grzeszną przeszłością. Postawa Chrystusa jest wzorem- zaprasza grzeszników na ucztę. Przypowieść o Synu marnotrawnym. Nawrócenie łączy się z darem wiary, wiara i nawrócenie stanowią jedność.

-    praktyka pierwotnego Kościoła:

-    do VIw. Praktyka pokutna miała charakter jednorazowy (penitenima prima)

-    księży nie dopuszczano do pokuty, za grzechy byli wykluczani z Kościoła

-    proszący o pokutę wyznawał grzechy publicznie

-    akcentuje się też wymiar terapeutyczny pokuty, działanie kierownika duchowego (powoduje większą świętość).

-    od VIw dochodzi do rozwoju pokuty tajnej i powtarzalnej. Początek w Irlandii. Wprowadzają ją mnisi gładząc w ten sposób grzechy powszednie. Powoli przenosiło się to na cały Kościół. Synod w Toledo zabiega o jednorazowość pokuty, jednakże już w VIII taka praktyka całkowicie zanika.

-    spowiedź tajna i powtarzalna wprowadzana jest od IX w.

-    w 1215 roku sobór Laterański IV wprowadził obowiązek spowiedzi raz do roku.

Pokuta jednorazowa i publiczna była z nakazu biskupa, to on wyznaczał co penitent ma zrobić aby mógł wrócić do Kościoła. Po wprowadzeniu spowiedzi wielokrouiej istniała tzw.: pokuta taryfowa. Wprowadzano księgi dla spowiedników, aby pokuta była pełna i sprawiedliwa. Na pierwszym miejscu jest modlitwa, jałmużna. Była też praktyka pokuty zastępczej- pokutującego zastępuje inny. Dziś już nie stosowana.

Obok rozgrzeszenia było pojednanie końcowe. Penitent uzyskiwał rozgrzeszenie po wykonaniu pokuty.

Ostatnia faza rozwoju sakramentu do Soboru Trydenckiego

Koncentruje się na kapłańskim rozgrzeszeniu- to jest nadużycie. Warunki sakramenni pokuty muszą być dopełnione. Koncentrowano się na wyznaniu grzechów w konfesjonale.

Sobór Trydencki w kontekście błędów protestanckich (nie uznają tego sakramentu)

-akcentuje, że sakrament pokuty ustanowił sam Chrystus- Wieczernik

-konieczność wyznania wszystkich grzechów ciężkich popełnionych po chrzcie wg liczby, rodzaju i okoliczności -akcentuje sędziowski charakter pokuty, „Ja ciebie rozgrzeszam"

-szafarzowi sakramentu są prezbiterzy, kapłani, biskupi na mocy władzy kluczy

Pokuta po Soborze V.II

-osobowy i kościelny wymiar pokuty. Odpuszczenie grzechów bez osobistego nawrócenia jest niemożliwe. Grzech nie jest sprawą prywatną, ale sprawą Kościoła, całej wspólnoty. Akcentuje się nabożeństwo pokutne, -pokuta w kontekście Eucharystii, powinna być dopełnieniem Eucharystii. Eucharystia gładzi grzechy powszechne..

Warunki sakramentu pokuty

1.    Rachunek sumienia - examen constientie

2. Żal za grzechy - contritio

3. Mocne postanowienie poprawy - propositio non peccandi

4.    Spowiedź - confesio

5.    Zadośćuczynienie - satisfactio

Materią sakramentu pokuty są grzechy. Forma sakramentu to słowa: Róg Ojciec miłosierdzia, który pojednał ze sobą świat przez Zmartwychwstanie Syna Swego i Zesłanie Ducha Świętego na odpuszczenie grzechów niech Ci udzieli przebaczenia i pokoju przez posługę Kościoła. I ja ciebie rozgrzeszam w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego. L początku nawrócenia musi być łaska Róża. Nawrócenie związane jest z aktem wiary, uznaniem Jezusa jako Pana i Zbawiciela. Grzechy, które nie są odpuszczone, to grzechy przeciwko Duchowi św. Pismo św. (Mt 18, J21,23) zaleca upominanie w cztery oczy.