33725

-    sprawna sieć komunikacyjna w mieście i poza nim

-    rozdział dzielnic mieszkaniowych dla robotników od dzielnic klas wyższj^rh

- optymalne rozlokowanie urządzeń związanych z administracją, zaopatrzeniem, komunikacją, produkcją , handlem i bezpieczeństwem

-    reprezentatywność, monumentalność dzięki założeniem osiowym, ciągom placów

Do najważniejszych projektów, które miały wpływ na to, jak modernizowano kolejne miasta, należy zaliczyć:

-    Paryż - pracami w latach 1853-1871 kierował prefekt departamentu Sekwany -G.E. Haussmann; W mieście powstały szerokie arterie i bulwary oraz gwieździste place (plac Gwiazdy, z niego wychodzi aż 12 alei). Zburzono ok. 28 tysięcy domów, tereny miejskie powiększono ponad dwa razy, wprowadzono tereny zielone (parki, ogrody, skwery). Powstał system kanalizacyjny, nowe oświetlenie. Nowemu układowi ulic towarzyszyły jednak historyczne budynki, jednak powstało też wiele gmachów i budynków użyteczności publicznej. To wszystko pozwoliło osiągnąć bardzo reprezentatywną stolicę Francji, podnieść jakość życia mieszkańców, wprowadzić usprawnienia komunikacyjne, a nawet zabezpieczyć cele wojskowe (przy gwiaździstych placach powstały koszary, układ ulic umożliwiał szybką interwencję w razie zamieszek).

Koncepcja Paryża była wzorem dla wielu miast Europy.

-    Wiedeń - generalny plan przebudowy opracował Ludwig von Forster, jednak początki dał cesarz Franciszek Józef w roku 1857, kiedy to wydał rozkaz o usunięciu murów obronnych (na jego miejsce zaprojektowano szeroką aleję, zwaną ringiem). Obok tej alei wzniesiono budynki tj. parlament, ratusz, giełda, szkoła czy opera. Pierścień tych budynków, nie trudno się domyśleć, stał się nowym centrum miasta. Zamiast fortyfikacji powstał zaś ciąg komunikacyjny i tereny zielone.

Wzór dla Moskwy, Krakowa czy Wrocławia.

Należy wspomnieć również o tym, że tam, gdzie było kilka obwarowań, które również przekształcano, powstawał układ promienisto - koncentryczny (Moskwa).

-    Barcelona - koncepcję przebudowy stworzył Ildefons Cerda i często jest uznawana

za pierwszą wersję nowoczesnego wzorca miasta. Nowe tereny (nazywane Eixample -rozszerzenie) zostały zaplanowane według układu szachownicowego, na siatce kwadratów. Nie burzono starych zabudowań, tylko powstawały nowe. Na rozszerzeniu powstały dwie, biegnące skośnie arterie, bloki z ogrodami i parkami, które jednak z biegiem czasu również zabudowano. Z czasem jednak taka harmonia stała się nudna i w 1903 roku francuski architekt Leon Jaussely podzielił istniejący plan na strefy.

Kolejno omówione zostaną najbardziej znane koncepcje budowy miast.

•    Pierwszą z nich jest Ville sociate, w której to próbowano powiązać miejsce pracy

i zamieszkania z infrastrukturą, która zaspokoi wszystkie inne potrzeby człowieka, np. blok mieszkalny Phalanstere o długości 1,2 km, przeznaczony dla 1620 mieszkańców.

•    Następna koncepcja polega na wprowadzeniu klinów zieleni od przedmieść

do śródmieścia. Autorem takiego projektu był T. Fritsch jako koncepcja rozbudowy Wiednia. Kliny miały powstać między dzielnicami, wzdłuż biegnących z centrum arterii komunikacyjnych, a kolejne budynki przyrastać w postaci pierścieni, co doprowadziło by do rozluźnienia zwartego układu.

•    Kolejna koncepcja to miasto ogród. Pomysłodawca - E. Howard, 1898 rok.

Jego celem było łączenie zalet miasta i wsi, a zarazem wykluczanie ich wad Miasto ogród miało być samodzielnym osiedlem, które zapewniało ludziom pracę. Ośrodki, ok. 30 tys. Mieszkańców, miały charakter osiedli satelitarnych, które położone były wokół jednego, większego ośrodka. Każdy zaś ośrodek był wokół parku miejskiego. Centrum stanowiły budynki publiczne, a każdy mieszkaniec miał swój ogródek. Główna aleja, w kształcie koła, łączyła wszystkie dzielnice mieszkaniowe