• jest czynnikiem socjalizacji
• wiąże jednostkę z kulturą (poprzez akumulację i przekaz)
• jest czynnikiem przekazywania
• pozwala na rozwój indywidualności osoby
formy języka ustalają naszą postawę wobec wszystkich możliwych treści (jak u Humboldta - język pozwala określić sposób patrzenia na świat). Na tyle zmieniają optykę, że przejście z 1 systemu języka do 2 jest jak przejście z 1 systemu geometrycznego do 2.
Charles Ogden i Richards, 1923, „The meaning of the meaning": umysł daje się zwieść formalnym tendencjom języka. W języku kryje się sposób patrzenia na świat hipoteza Sapira-Whorfa - względność pojęć:
• język, w którym wychowuje się jednostka, determinuje jej sposób postrzegania świata
• różnice w językach powoduję, że ludzie mówiący innymi językami inaczej postrzegają świat
Benjamin Lee Whorf
• uczeń Sapira
• "Język, myśl, rzeczywistość" - klasyczne dzieło z relatywizmu językowego (nasza percepcja rzeczywistości i tworzony obraz świata zależy od struktury języka, w ramach którego dokonujemy tej percepcji). Myślenie jest zawsze werbalne i staje się rzeczywistością na gruncie konkretnego języka
Humboldt: myślimy tak, jak mówimy; mówimy tak, jak myślimy. Ekstrapolacja procesów
myślowych na doświadczenie
Boas: badanie złożone z 4 czynników:
• archeologia
• antropologia społeczna
• antropologia fizyczna
• lingwistyka
język jako organizator doświadczenia zbiorowości. W każdym języku - spójny, swoisty pogląd na świat (Sapir)
jeżeli w języku kultur prostych nie rozwija się wyższych, abstrakcyjnych form, jest on niepotrzebny, bo język odpowiada na potrzeby kultury
nasz język rozkłada doświadczenie na elementy, które dzięki różnym połączeniom tworzą potencjalne możliwości
dzięki językowi ludzie wychodzą poza jednostkowe doświadczenie i łączą się w
zbiorowym rozumieniu; można tworzyć pojęcia abstrakcyjne; rozumiemy fragmenty
całości i z innymi ludźmi scalamy je w większe całości
język pomaga ustalać doświadczenia, jednocześnie im jednak przeszkadza
Whorf pogłębia tezę o języku jako przekaźniku rzeczywistości społecznej (nie zobaczysz
niczego, czego nie masz w swoim języku). U Sapira język był tylko przewodnikiem
Whorf był agentem ubezpieczeniowym - odkrył, że ludzie myślą schematami, które
pozwalają im orzekać, co jest groźne a co nie. Z tego wynika dużo wypadków, bo frazy,
którymi ludzie myślą, tworzą sytuacje znaczeniowe i wynika z nich określone
postępowanie
badał język Hopi
wg Sapira istnieje obiektywny świat. Wg Whorfa to strumień wrażeń odbierany przez nasze sposoby myślenia
Sapir mówi o języku, gramatyce w powiązaniu ze światem. Whorf tylko o systemie gramatycznym
Whorf - zasada relatywizmu językowego: nie można obiektywnie opisać
rzeczywistości (jej obraz zależy od języka, w którym będziemy ją opisywać; od możliwości, jakie daje dany język). Nie istnieje myślenie w ogóle, jest tylko myślenie w danym języku
język = zbiór stereotypów kontrolujących myślenie
Whorf prowadzi badania na poziomie formułowania pojęć a nie mówienia w językach SAE (europejskie, bez bałto-słowiańskich) świat = zbiór rzeczy; 3-wymiarowa przestrzeń; 1-wymiarowy czas (3 punkty na osi czasu) u Indian Hopi
• świat = zbiór zdarzeń