Istota konfliktu w organizacji jest przedmiotem intensywnych rozważań psychologów z powodu wielu różnych definicji i pojęć tego terminu.
Z pośród wielu można przytoczyć ogólną definicję, że konflikt w organizacji oznacza spór dwóch lub więcej członków albo grup, wynikający z konieczności dzielenia się ograniczonymi zasobami albo pracami lub zajmowania odmiennej pozycji, różnych celów, wartości lub spostrzeżeń. Członkowie czy działy w organizacji w trakcie sporu dążą do tego, by ich sprawa lub punkt widzenia przeważały nad sprawą lub punktem widzenia innych.
Wychodząc z założenia, że konflikty są czymś normalnym w organizacji, można podkreślić znaczenie działań zmierzających do wyciągnięcia z nich pozytywnych efektów. Można je uzyskać dzięki konstruktywnemu podejściu do ujawnionych sprzeczności, rozwiązywanie konfliktów w sposób ugodowy oraz przez dążenie, aby każda ze stron uzyskała dla siebie coś ważnego. W tym celu należy szczegółowo zbadać wymagania i interesy uczestników konfliktu, oraz oddzielić je od subiektywnych uprzedzeń, pretensji i emocji.
Jedną z czynności w badaniu konfliktu jest rozróżnianie między konfliktem i współzawodnictwem. Można rozpoznać te pojęcia według tego, czy jedna strona może przeszkodzić drugiej w osiągnięciu jej celów. Współzawodnictwo występuje wtedy gdy strony nie mogą wzajemnie sobie przeszkadzać oraz gdy cele stron nie dadzą się pogodzić. Jeżeli jest możliwość przeszkadzania w osiągnięciu celu przez drugi zespół i wykorzystuje się ją to mamy do czynienia z konfliktem.
Gdy dwie lub więcej stron współpracują dla osiągnięcia wspólnych celów to występuje wtedy współpraca. Współpraca i konflikt mogą współistnieć. Przeciwieństwem współpracy jest brak współpracy. Przykładem może być sytuacja gdy dwie strony nie zgadzają się co do sposobu realizacji wspólnie obranych celów.
W funkcjonującej organizacji można spotkać następujące płaszczyzny występowania konfliktów:
• wewnętrzny konflikt u danej osoby występuje gdy uważa ona, że wyznaczone zadania przewyższają jej możliwości, gdy nie wie czego się od niej oczekuje, gdy niektóre wymagania są sprzeczne z innymi:
• konflikty między poszczególnymi osobami w tej samej organizacji często spowodowane są różnicami osobowości. Przeważnie konflikty takie występują pomiędzy osobami na różnych stanowiskach np. pomiędzy przełożonym, a podwładnym:
• konflikt pomiędzy jednostkę a grupą np. spowodowany różnymi reakcjami konkretnej osoby spowodowanymi wpływem wywieranym przez grupę;