■ Robert Merton rozróżnił funkcje jawne i ukryte.
Przykładem mogą być obyczaje. Ludzie sądzą, że wyznaczają one granice przyzwoitego zachowania, ale ukrytą funkcją obyczaju jest kształtowanie
jedności i zwartości społeczeństwa.
■ Analiza funkcjonalna polega na wyjaśnieniu zjawiska społecznego poprzez odniesienie go do całości - czyli na określeniu jego funkcji w ramach systemu.
■ Jakie funkcje muszą być spełniane w każdym systemie społecznym (czyli są konieczne bez względu na to jakie to społeczeństwo).
■ Adaptacja(zaspokajanie potrzeb)
■ Osiąganie celów (polityka)
■ Integracja społeczna (więzi społeczne),
■ Kultura (utrzymanie wzorów, kontrola)
Funkcjonalizm a teoria konfliktu
■ U podstaw kontrowersji pomiędzy teorią funkcjonalna i teorią konfliktu leży odmienne widzenie motywów ludzkich działań.
Funkcjonaliści utrzymywali, że podstawowym motywem działań jest kulturowo wykształcony wzór-norma. Normy są wspólne dla uczestników życia społecznego - prowadzą do harmonii.
■ Teoria konfliktu odrzuca ten pogląd, przyjmując interes za główny motyw działań jednostek. Interesy są różne, więc dzielą zbiorowość jednostek na grupy o interesach przeciwstawnych. Konflikt jest następstwem owego antagonizmu i tym samym zjawiskiem jak najbardziej naturalnym w społeczeństwie a nie jakąś przejściową dysfunkcją.
■ R. Dahrendorf to kluczowy teoretyk tego nurtu.
■ Funkcjonaliści - stwierdza Dahrendorf - brali pod uwagę tylko jedną stronę społeczeństwa, a mianowicie te jego aspekty, które cechuje
harmonia i zgoda. Tymczasem równie ważne, jeśli nie ważniejsze są obszary konfliktu i podziałów. W przeciwieństwie do Marksa, Dahrendorf odnosi
różnice interesów do władzy w ogóle, a nie tylko do kontekstu klas społecznych.