36413

Pozytywiści, metodę podtrzymania polskiej tożsamości widzieli nie w powstaniach narodowych, ale pracy i

konstruktywnym patriotyzmie. Jeśli Polska ma odzyskać niepodległość, to w sposób stopniowy, poprzez:

-    pracę ii podstaw

•    edukacja ludu, czyli podstawy społeczeństwa. Jedynie dzięki nauce i pracy możliwe było przełamanie istniejących barier pomiędzy klasami społecznymi.

•    postulat kierowany był do inteligencji, by jej członkowie wzięli los Polski w swoje ręce i zaczęli nauczać biedotę miejską, rolników, a przede wszystkim najmłodsze pokolenie.

•    założenia realizowano poprzez zakładanie szkół i bibliotek, samorządów wiejskich, kółek gospodyń wiejskich i spółdzielni rolniczych.

-    pracę organiczną:

•    pojmowanie całego społeczeństwa jako jednego wielkiego organizmu. W myśl tej koncepcji, wszystkie części składowe owego organizmu musiały współgrać ze sobą w sposób harmonijny i uporządkowany.

•    największy nacisk kładziony jest na gospodarkę. Propagowanie najnowszych rozwiązali ekonomiczne w przemyśle. Itandlu i rolnictwie.

•    umocnienie polskiego majątku, a w ostateczności dobrobytu.

Innymi problemami typowymi dla polskiego pozytywizmu były też:

-    kwestia praw kobiet.

-    asymilacja mniejszości żydowskiej.

• przeciwdziałanie skutkom germanizacji, przejmowaniu posiadłości przez niemieckich osadników, nisyfikacji.

Idee literackie

-    kult zbiorowości, bohater literacki nie burzył norm. powściągał swoje ambicje i pragnienia Ponad „etykę miłości" pozytywiści przedkładali „etykę obowiązku". Moralne było to. co służyło pożytkowi ogólnemu.

• odeszła autonomiczna pozycja społeczna artysty

-    realizm: opisywano zwykłość i codzienność.

•    wyczerpujący opisu rzeczywistości

•    zgłębienie wszystkich warstw społecznych

•    zbliżenia się do normalnego życia.

•    pisarz miał być uczonym, z chłodnym obiektywizmem miał obserwować interesując)’ go przedmiot, (powieść to studium, a konstniowanie fabuły - eksperyment).

-    użyteczność literatury.

Gatunki literackie:

-    formy epickie: mają walory poznawcze (prezentacja społeczeństw) oraz pragmatyczne (mogą propagować hasła nowego światopoglądu)

•    nowela:

■ nowela właściwa i nowela-opowiadaiue: cechy obu rodzajów rozróżnił Tadeusz Bujiuckl Jako najczęściej stosowane w noweli właściwej środki „techniczne" wyodrębnił:

-    kontrasty (w Nasiej szkapie M. Konopnickiej)

-    gradację (narastaiue napięcia w Sachemie Sienkiewicza)

-    powtórzenie (dialog pana Tomasza ze stróżem w Katarynce)

■ inwersję czasową (w Kamizelce Prusa)