28979

RECEPCJA PRAWA RZYMSKIEGO

•    XV i XVI wiek

•    dwie strony recepcji:

•    teoretyczna - prawo rzymskie powinno mieć takie samo znaczenie jak prawo rodzime, Rzesza kontynuacją dawnego państwa rzymskiego, rzymskie prawo obowiązuje ratione imperii (już od XII w.)

•    praktyczna - przejęcie prawa rzymskiego przez praktykę prawną

•    przyczyny recepcji:

•    przekonanie, że prawo rzymskie obowiązujące w Rzeszy ułatwiło istotne wprowadzenie tego prawa

•    opracowanie i przygotowanie do zadań praktycznych justyniańskiego prawa rzymskiego (Corpus Iuris Civilis)

•    potrzeba ujednolicenia praw rozbitego na szereg praw lokalnych; prawo rzymskie odgrywało rolę unifikacyjną

•    prawo rzymskie lepiej nadaje się do regulacji gospodarki towarowo-pieniężnej niż partykularne prawa zwyczajowe; odpowiadało mieszczaństwu i feudalom (silne prawo własności, rozwinięty dział zobowiązań, instytucje przydatne dla obrotu handlowego)

•    rezultat długotrwałej praktyki:

•    działalność jurystów oraz uniwersytetów

•    rola sądów, w szczególności Sądu Kameralnego Rzeszy

•    zbiory praw miejscowych dokonywane przeważnie w duchu praw rzymskich -landrcchty i reformacje, zwyczajowe prawo rodzime ulegało romanizacji

•    pośrednictwo kleru

•    rozmiary recepcji

•    dot. Corpus Iuris Civilis justyniańskiego prawa rzymskiego w postaci nadanej mu przez szkolę glosatorów i komentatorów (czego nie uznaje glosa, nie uznaje sąd)

•    prawo rzymskie miało charakter subsydiamy - w praktyce było to prawo główne

•    wpływ słabszy w miejscach o mocno rozwiniętych prawach zwyczajowych

•    skutki recepcji:

•    zahamowanie rozwoju prawa rodzimego

•    reakcja przeciwko pojmowaniu prawa rzymskieo w duchu italskim (nowe humanistyczne metody badań prawa rzymskiego)

•    tendencja utylitarna - prawo rzymskie powinno odpowiadać celom praktycznym (usus modemus pandcctarum - nowoczesne używanie pandektów)

ŹRÓDŁA PRAWA KANONICZNEGO

•    oddzielenie pojęcia prawa kanonicznego (prawo stworzone przez Kościół) od pojęcia prawa kościelnego (prawo dotyczące Kość i da)

•    źródła:

• Pismo (45 ksiąg ST, 27 NT), pisma Ojców Kościoła (bezpośrednich uczniów apostolskich i Doktorów Kościoła) -> źródło poznania prawa boskiego objawionego