NAUKA PRAWA W XV-XVIII W. RECEPCJA PRAWA RZYMSKIEGO. KULTURA PRAWNA
1400 r. Akademia Krakowska 3 katedry prawa kanonicznego (Dekretu Gracjana, Praw dawnych (dekretałów), Prawa nowego (pozostałe części Corpus Iuris Canonici)-, pierwszy dziekan Mikołaj z Gorzkowa Gorzkowski; wybitne postaci: Stanisław ze Skalbmierza, Paweł Włodkowic, Jan Englot, Mateusz z Krakowa, Mikołaj Wigandi, Tomasz Strzępiński; 1491 ufundowanie Katedry Reguł Prawa przez prof. Jakuba z Szadka (wykładał m.in. Garcias Quadros z Sewilli); 1533 katedra prawa rzymskiego (wykłady Hieronim Buccia, Piotr Ruis de Moroz zw. Rojzjuszem)
Akademia Lubrańskiego zał. 1519 w Poznaniu przez bpa Jana Lubrańskiego; prawo kanoniczne; wykłada m.in. Grzegorz z Szamotuł
Nauka prawa: XV w. dekretalistyka, polska szkoła prawa narodów (Stanisław ze Skalbmierza, Włodkowic, Strzempiński); Jan Ostroróg (ok. 1430-1501) Monumentum pro comitiis generalibus regni sub rege Casimiro pro Reipublicae ordinatione congestum - m.in. wprowadzenie prawa rzymskiego; Jan Łaski (zbiory prawa 1506, 1525); Mikołaj Taszycki (prace nad Korekturą); Bartłomiej Groicki (prawo miejskie); Stanisław Zaborowski (O dobrach króla)-, Jakub Przyłuski; Andrzej Frycz Modrzewski (De Respublica emendanda); Marcin Kromer (Polonia), Wawrzyniec Goślicki (De optimo senatore, 1563, wydane w Wenecji i tłumaczone na angielski)
w I Rzeczypospolitej popularne kompendia prawnicze: Stanisław Sarnicki, Statut i metryka przywilejów koronnych, (1594); Jan Januszowski, Statuta, prawa i konstytucje koronne (1600); Paweł Szczerbicz oparte jak dzieło Przyłuskiego na personae, res, actiones, tytuł Promptuarium statutorum omnium et constitutionum Regni Poloniae (1604); opracowania procesowe: Tomasz Drezner, Processus iudicarus Regni Poloniae (1601), Teodor Zawacki, Processus iudicarius (1612 - praktyka małopolska); Grzegorz Czaradzki, Proces sądowy polski prawa koronnego (1614 - praktyka wielkopolska); prawo polityczne: Tomasz Drezner, Instututionum Iuris Regni Poloniae libri IV (1613); Gotfryd Lengnich, Ius publicum Regni Poloniae, t. I-II, 1742-1756
apologetyka ustroju: m.in. Krzysztof Opaliński, Stanisław Karwicki; nurt reformacyjny: Stanisław leszczyński, Glos wolny wolność ubezpieczający, Stanisław Staszic, O skutecznym rad sposobie
prawo natury, opracowania teoretyczne: Konstanty Święcicki, O prawie naturalnym i prawie narodów (1763 - powiązanie Puffendorfa i nauki Kościoła katolickiego); Hugo Kołłątaj (Porządek fizyczno-moralny)-, podręcznik w tym duchu Hieronim Stroynowski; prawo prywatne z wątkami prawa natury Teodor Ostrowski, Prawo cywilne narodu polskiego, t. I-II 1784, Ostrowski opracował też elementy prawa karnego pod wpływem kierunku humanistycznego w prawie karnym
w I Rzeczypospolitej ośrodkami nauczania prawa Akademia Krakowska, uczelnie jezuickie Wilno (1579) i Lwów (1661), Akademia Zamojska w Zamościu (1594; prof. Tomasz