80106

Normaty wizm - czysta nauka prawa Hansa KeLsena: a) Hans Kelsen: (1881-1973). urodził się w Pradze, studiował w Austrii, uchodzi za najwybitniejszego teoretyka prawa XX wieku, autor min. „Czystej nauki prawa". „Głównych problemów filozofii prawa”.

• poglądy Kelsena:

1)    teoria normatywizmu:

-    teoria Kelsena była próbą oddzielenia nauki prawa od wszystkich innych nauk, oraz wyeliminowania z niej ideologii, metafizyki, a także polityki

w jego literaturze doszukać się można wielu elementów zaczerpniętych z filozofii Kanta, m.in.: odróżnienie rzeczywistości i powirmości

-    Kelsen uważał, że czystą nauką prawa jest teoria prawa pozytywnego, z tei teorii wynikało kilka konsekwencji:

(a)    po pierwsze - teoria powinna mieć uniwersalne zastosowanie (np. powinna odnosić się do norm prawa jako takiego, a nie np. do pnwa jakiegoś kraju czy jakiegoś okresu historycznego)

(b)    po drugie - nie miała się zajmować ani treścią konkretnych norm, ani celami, dla których zostały ustanowione (rzeczywistość społeczna, wg niego, nie jest przedmiotem zainteresowania teorii prawa)

(c)    po trzecie - nauka nie miała się zajmować oceną treści norm prawnych konsekwentnie stał na stanowisku oddzielenia sądów naukowych od wartośćiirjących przedmiotem nauki prawa, wg Kelsena, są normy prawne, ściślej - system norm prawnych (uważał, że pomiędzy określonymi zjawiskami prawnymi nie zachodzi związek przyczynowy' w rozumieniu nauk przyrodniczych, związek ten ma clrarakter normatywny - polega na przypisaniu w określonych okolicznościach sankcji wobec określonych zachowań)

dla Kelsena normy prawne miały charakter norm sankcjonujących tzn. przypisujących określone sankcje do określonych zachowań, interesowały go głównie systemy norm prawnych, a nie pojedyncze normy - uważał, że system jest dynamiczny, tzn. nie zamknięty, może w nim stale norm przybywać

wprowadził pojęcie „normy podstawowej", normy domyślnie akceptowanej dla danego systemu prawnego (taka norma mogłaby być zastosowana podczas wprowadzania konstytucji, obowiązywanie konstytucji musi przecież opierać się na jakiejś normie)

2)    Kelsen o demokracji i sprawiedliwości:

uważał, że demokracja jest j edyną formą państwa. w^r której możliwy jest plur alizm przekonań miał świadomość, że nawet większość może się myli, ale mimo to bronił demokracji, ponieważ sądził, że jako jedyna forma gw^rarantirje ona kompromis różnych racji

był surowym krytykiem zarówno komunizmu jak i faszyzmu, które określał jako dyktaturę partu ideałem sprawiedliwości Kelsena były: sprawiedliwość wolności, sprawiedliwość pokoju, demokracji, sprawiedliwość tolerancji