• poza arystokracją, wszelka zdolność prawna jest ograniczona w wyniku przynależności do danego stanu
• poza tym ograniczana jest zdolność prawna kobiet:
- największym zakresem uprawnień cieszą się wdowy, potem mężatki, a na szarym końcu panny
• w przeciwieństwie do prawa feudalnego zdolność prawną mogą mieć dzieci z lewego loża - w wyniku uznania dziecka czy też legitymowania ślubem
• warunkiem posiadania pełnej ZP było obywatelstwo pruskie
6 Zdolność prawna w KN (1804):
• obowiązuje zasada wzajemności, KN nie próbuje zdefiniować zdolności prawnej (różnica z ALR)
1 dokładnie określa komu i kiedy przysługuje zdolność prawna:
• przysługuje każdemu Francuzowi (przenosi więc instytucje z prawa publicznego, do prawa prywatnego - instytucja obywatelstwa)
• nie przyznaje warunkowej zdolności prawnej nasciturusowi (obywatelstwo uzyskuje się w chwili narodzenia)
• dość wyraźnie ograniczona zostaje zdolność prawna kobiet
2 określa także ustanie zdolności prawnej
• zdolność prawną traci się w wyniku śmierci lub śmierci cywilnej
• w prawie feudalnym istniała instytucja wywołania (banicja), jednak pozwalało to, na 'przyklejenie się' do innej społeczności
• w KN przewidziana jest śmierć cywilna jako kara dodatkowa do kary śmierci, dożywotniego pozbawienia wolności czy stałej deportacji
3 opis śmierci cywilnej
• oddziałuje na wszystkie płaszczyzny prawa, nie mniej nie można powiedzieć, iż śmierć cywilna to pozbawienie zdolności prawnej (byłoby to uproszczenie; faktycznie KN przewidywał dwa szczątkowe prawa przysługujące osobie, która poniosła śmierć cywilną)
• oddziaływanie:
- prawo rzeczowe - np. nie można dziedziczyć
- prawo rodzinne - np. nie można brać ślubu
- prawo zobowiązań - nie można zawierać umów
- prawo spadkowe - testament takiej osoby jest nieważny (na miejsce wtedy dziedziczenie ustawowe), nie można dziedziczyć
-wyjątek pierwszy: prawo spadkowe - w przypadku procesu, może być ustanowiony przez trybunał kurator (np. w sytuacji dziedziczenia, może chodzić o ustalenie pokrewieństwa)
- wyjątek drugi: w przypadku dziedziczenia - w trosce o pozostałych członków rodziny ustanowiona jest zasada zachowania praw, które prowadzą do przysporzenia (ale nie takich, które prowadziłyby do utraty majątku)
• dzisiaj śmierć cywilna ewoluowała i rozbiła się na dwa pokrewne terminy:
1) uznanie za zmarłego
2) pozbawienie praw publicznych (prawa prywatnoprawne pozostają, publiczne odebrane) - również jest to pojmowane jako kara dodatkowa
7 Zdolność prawna w ABGB (1818)
• ma rozwiązania podobne częściowo do ALR, a częściowo do KN
• podobnie jak ALR próbuje zbudować definicję zdolności prawnej
• ABGB potwierdza równość, ale odsyła do ustaw, w których zdolność prawna jest ograniczona na zasadzie podziału stanowego (można więc powiedzieć, że samo ABGB nie ogranicza zdolności prawnej, ale system prawa austriackiego już tak)