gdzie k = cp/cv - jest liczbą, którą dla gazów rzeczywistych można wyznaczyć eksperymentalnie. Również i w tym zakresie gazy wykazują duże prawidłowości i zmuszają do wiązania ich właściwości z budową cząsteczkową. Dla gazów jednoatomowych k= 1,67, dla dwuatomowych k = 1,4 , dla trzyatomowych k = 1,3 , a dla wieloatomowych sprawa się nieco komplikuje, lecz k < 1,3. W związku z równaniem (4) możemy zapisać :
p Ve* = const lub (5)
gdzie : cp- ciepło molowe przy stałym ciśnieniu; cv- ciepło molowe przy stałej objętości;
Zatem stosunek cp/cv dla danego gazu decyduje o przebiegu przemiany adiabatycznej. Ciepło molowe gazu nie zależy od masy jego molekuł, zależy natomiast od ich złożoności. Najmmejsze ciepło molowre mają molekuły jednoatomowe, największe wieloatomowre. Wyjaśnia się to tym, że cząsteczki jednoatomowe poruszają się tylko rucliami postępowymi, cząsteczki wieloatomowe mogą dodatkowo obracać się wrokól środka masy i wykonywać drgania względem siebie. Ponieważ ogrzewanie się gazu polega na równomiernym wzroście energii kinetycznych wszystkich wymienionych rodzajów mchów, gazy złożone z molekuł wieloatomowych wymagają więcej ciepła, by ogrzać się o tę samą ilość stopni.
Opracowanie pomiarów
1) Obliczyć średnią wartość k ze wrzoru :
oraz jej odchylenie standardowe.
2) Obliczyć maksymalny błąd k metodą różniczki zupełnej dla wybranego pomiaru.
3) Przedyskutować wartości tych błędów.