37201

Nazwy plankton użył jako pierwszy niemiecki zoolog Victor Hensenp] w 1887 roku. Badaniami dotyczącymi planktonu zajmuje się planktologia (poszczególne grupy mogą być obiektem badan odpowiednich nauk, takich jak algologia lub mikrobiologia środowiskowa).

Plankton dzieli się na

•    zooplankton (plankton zwierzęcy) - plankton złożony z heterotroficznych organizmów' eukariotycznych: pierwotniaki, wrotki, skoiupiaki,

•    fitoplankton (plankton roślinny) - plankton złożony z organizmów' autotroficznych, głównie sinice, zielenice, okrzemki, eugleniny, bmzdnice i kryptomonady,

•    bakterioplankton (plankton bakteryjny) - plankton złożony z heterotroficznych organizmów prokariotycznych.

Ze względu na środow isko życia plankton dzieli się na:

•    słodkowodny

•    jeziorny (limnoplankton)

•    stawowy (heleoplankton)

•    kalużny (telmatoplankton)

•    rzeczny (potamoplankton)

•    slonowodny (haloplankton)

Wyróżniane są następujące kategorie wielkości organizmów' planktonowych:

•    pikoplankton (<2 |un - głównie bakterie)

•    nanoplankton (nannoplankton) (2 jun - 30-50 lun)

•    plankton sieciowy (>30 p - łowiony sieciami planktonowymi)

•    mikroplankton (30-50 jun - 500 pm)

•    makroplankton (> 500 pm - widoczny gołym okiem)

•    megaplankton (megaloplankton) (>20 cm - meduzy, oslonice, gronorosty)

Organizmy planktoniczne charakteryzuje znaczna przezroczystość ciała oraz ciężar właściwy zbliżony do ciężant właściwego wody (około 1,05 g/ml). Są one przystosowane do unoszenia się w toni wodnej. Polega ono na zmniejszeniu masy ciała w stosunku do powierzchni przez wytworzenie różnego rodzaju wyrostków lub zmniejszenie ciężaru właściwego ciała. Wyrazem tego jest obecność lekkich delikatnych pancerzyków, brak ciężkich szkieletów i wytwarzanie różnego typu galaretek (niektóre wrotki) lub kropli tłuszczu (pierwotniaki i widlonogi). Niektóre organizmy posiadają wodniczki gazowe pełniące rolę hydrostatyczną Pozwalają one również na pionowe przemieszczanie się w toni wodnej. Zazwyczaj organizmy planktonowe są pływakami nieaktywnymi, jednak wiele z nich może poprzemieszczać się za pomocą wici. rzęsek lub odnóży'

U organizmów planktonowych występuje często zjawisko cyklomorfozy, polegające na regularnych zmianach wielkości i kształtu ciała w ciągu roku.

Organizmy odbywające cały cykl życia jako planktonty to holoplankton, podczas gdy organizmy, które w planktonie występują tylko przez niektóre stadia rozwojowe to meroplankton. Organizmy osiadłe na organizmach planktonowych to epiplankton. Organizmy, które dostały się do planktonu przypadkowo to tychoplankton

Za odpowiednik planktonu na lądzie, w środowisku wewnątrzglebowym, można uważać edafon, aczkolwiek jest on trochę szerszym pojęciem w stosunku do planktonu. Drobne organizmy unoszące się w powietrzu nazywane są aeroplanktonem[3].