Leibniz (XVII w.) - spirytualista i pluralista istnieje nieskończenie wiele pierwiastków duchowych.
b) Idealizm subiektywny:
Berkley (XVII XVIII w.) jest twórcą idealizmu (subiektywnego). miody Berkley człowiek religijny. Na starość biskup, przeszedł na idealizm obiektywny.
subiektywny zależny od człowieka, jego woli i świadomości (zależny od świadomości ludzkiej) np.
nasze myśli istnieją subiektywiie zależnie od człowieka
Pierwotny duch istnieje subiektywnie tym duchem jest ludzki umysł; duch ludzki, dusza, etc.
Wg idealizmu subiektywnego nic nie istnieje obiektynie ani bóg, ani świat wszystko jest tworem ludzkiego umysłu; świadomości, duszy, ducha, etc.
Filozofia ta neguje boga, anioły, etc.
Rzeczy wg Berkleya:
• Czym jest jabłko?
• Nasze przekonanie, naiwne, mówi nam, że jabłko to przedmiot względnie niezależny od nas przesąd.
• Jabłko to suma odczuć zmysłowych.
• Istnieje tak długo jak ja istnieje/mam z nim kontakt zmysłowy; twór subiektywny w mojej świadomości.
Część naukowców była idealistami subiektywnymi (np. Einstein — Mach).
Eksperyment rozstrzygający (eksperyment crucis [?J): nieistnienie ludzkości istnienie świata.