39916

czegoś (np. „Alfa"). Wskazali więc na to, że znaki, jakimi się posługujemy, możemy wykorzystywać w różnych funkcjach⁷.

Epikur

Twórca epikureizmu (IV/III w. przed Chr.) podzielił filozofię dość podobnie jak stoicy: na tzw. kanonikę (tj. naukę o kryteriach⁸, np. kryterium prawdy), fizykę (filozofię przyrody) oraz etykę (naukę o tym, co wybierać, a czego unikać; jak żyć). W epistemologii stał na stanowisku radykalnego sensualizmu⁹. Wrażenia zmysłowe stanowię kryterium prawdy w naszym poznaniu świata - nic ich nie może obalić. Wrażenia te upewniają nas o istnieniu rzeczy fizycznych i są źródłem wszelkiej wiedzy. Skrajność stanowiska Epikura wyrażała się w tym, że uważał iż nawet przywidzenia ludzi chorych psychicznie lub też marzenia senne są rzeczywiste, posiadają bowiem siłę oddziaływania, a to, co nie istnieje - takiej siły nie posiada. Te epistemologiczne poglądy były konsekwencją przyjęcia radykalnie pluralistycznego¹⁰ stanowiska w metafizyce, uznającego istnienie nieskończenie wielu światów. Jednocześnie światy te pojęte były materialistycznie, przyroda zaś mechanistycznie i atomistycznie. W antropologii natomiast był monistą, tj. sprowadzał duszę ludzką do bytu cielesnego (po śmierci biologicznej dusza ulega rozproszeniu).

W etyce zaś wychodził z założenia, że dla istot żywych przyjemność to coś zgodnego z naturą, a ból, to coś przeciwnego naturze, nienaturalnego. Głosił więc tzw. radość życia; przyjemność jest początkiem i celem życia szczęśliwego (przy czym chodziło o przyjemności duchowe¹¹). Człowiek powinien w swym postępowaniu uwalniać się od cierpienia i niepokoju.

jesteśmy zupełnie obcej okolicy) poznajemy pewien stan rzeczy (zbliżający się ostry zakręt). Znaki dzielimy na naturalne (np. rozkład chmur na niebie, rumieniec na twarzy w stanie podgorączkowym, uśmiech małego dziecka) i konwencjonalne (uścisk ręki na pożegnanie, cyfry, udawany uśmiech aprobaty).

⁷    Litera „a” może być dla nas częścią składową w wyrazie .Jerowa”, ale też może posłużyć nam jako symbol oznaczający jakąś liczbę w równaniu: a + 5 = 8 itd. W logice zwłaszcza, która posługuje się znakami literowymi w tzw. schematach wnioskowań, za pomocą tychże znaków lita owych symbolizuje się całe wyrazy i zdania.

⁸    Gr. krilerion = norma, miara, probierz, tiybunał.

⁹    Lac. sensualis = zdolny do odczuwania, zmysłowy.

¹⁰    Pluralizm umiarkowany głosi, że istnieje wiele bytów realnych (substancji). Mon izm - istnieje tylko jeden byt realny (zaś rzeczy, które widzimy' są albo zjawiskami, albo procesami, albo tylko właściwościami tego jedynego realnego bytu). Dualizm - istnieją dwie sfery bytowe (np. fizyczna i idealna)

¹¹    Epikur podzielił przyjemności na duchowe i fizyczne, i tylko te piawsze traktował jako cele życia godziwego. Uczniowie jego jednak położyli nacisk na przyjanności fizyczne, stąd powitało stanowisko hedonizmu (gr. edone = rozkosz), głoszącego kult przyjanności cielesnej jako głównego celu ludzkiego życia.